Spor Müsabakalarına Dayalı Bahis ve Şans Oyunları

Bahis ve şans oyunları, birçok ülke mevzuatında idarenin yetkisine bırakılan bir konu. Zira, bahis ve şans oyunları üzerinden elde edilen gelirle kara para aklama, terörün finansmanı gibi ülkelerin egemenliklerine müdahale edebilecek durumlarla karşılaşılma ihtimali söz konusu. Bunun yanında, kişilerin at yarışı veya spor dallarına olan özel ilgileri de kişileri suistimale daha açık hale getiriyor. Bu sebeple Türk hukukunda da bahis ve şans oyunları konusunda ilgili idarelerin katı düzenlemeleri mevcut.

Türk hukukunda piyango, sayısal loto, hemen kazan ve benzeri oyunları tertip etmek ve çekilişini yapmak, şans oyunları ve işletmelerini denetlemek, karşılığı nakit olmayan her türlü piyangonun tertip ve çekilişine izin vermek ve denetlemek yetkisi milli piyango mevzuatı kapsamında düzenleniyor. Bu kapsamda aslında, özel bir mevzuata girmeyen ve içinde şans, talih, tahmin veya çekiliş gibi unsurlar barındıran bir kurgu için başvurulacak ilk mevzuat milli piyango mevzuatı.

Bunun yanında, spor müsabakalarına dayalı bahis, şans oyunu ve benzeri oyunlar Türk hukukunda ayrı bir idarenin yetkisine bırakılmış halde. Bu kapsamda, Türk hukukunda şans ve bahis oyunları başta olmak üzere spor müsabakalarını denetleme ve düzenleme yetkisi Gençlik ve Spor Bakanlığı'nın spor mevzuatında (Spor Mevzuatı) düzenliyor. 4 sayılı Bakanlıklara Bağlı, İlgili, İlişkili Kurum ve Kuruluşlar ile Diğer Kurum ve Kuruluşların Teşkilatı Hakkında Cumhurbaşkanlığı Kararnamesi (4 sayılı Kararname) uyarınca, yurt içinde ve yurt dışında düzenlenen her türlü spor müsabakaları üzerine spora dayalı bahis ve şans oyunlarını düzenleme, denetleme, gerekli incelemeleri yapma, faaliyetleri yürütme ve tedbirleri alma yetkisi Gençlik ve Spor Bakanlığı'na bağlı tüzel kişiliği haiz Spor Toto Teşkilat Başkanlığı'na (Spor Toto) ait.

Spor Toto, 4 sayılı Kararname uyarınca spor müsabakalarına ilişkin "her türlü bahis ve şans oyunlarını" denetlemeye, denetletmeye, izin vermeye ve karar almaya yetkili idare.

Bu kapsamda Spor Mevzuatı uyarınca, halihazırda, yurt içinde veya yurt dışında düzenlenip düzenlenmediğine bakılmaksızın spor müsabakalarına dayalı olarak Türk hukukunda doğrudan düzenlenen ve izin veya ihale usulleriyle yürütülen iki ana bahis türü bulunuyor: "müşterek bahis" ve "sabit ihtimalli bahis". İlgili bahisler, kendi içlerinde kazancın ne şekilde doğacağı ve paylaştırılacağı konusunda ayrışıyor. Buna göre,

- "Müşterek bahis oyunları", yurt içi ve yurt dışı spor müsabakalarının sonuçlarının tahmin edilmesi esasına dayalı olarak oynatılan ve kazancın önceden belirlenmiş bir yüzdesinin sonucu doğru tahmin eden katılımcılar arasında paylaştırıldığı bahis oyunlarını;

- "Sabit oranlı bahis oyunları" ise yurt içinde ve yurt dışında düzenlenen spor müsabakalarının sonuçlarının veya etkinliklerinin tahmin edilmesi esasına dayalı olarak oynanan ve katılımcılar arasından doğru tahminde bulunanların önceden belirlenmiş bahis oranları ile ikramiye kazandığı oyunları ifade ediyor.

Her iki bahis türü de Spor Mevzuatı kapsamında değerlendirildiğinde görüleceği üzere; bahse dahil olabilmek için bir başlangıç nakdi ve tahminlerin doğruluğuna göre farklı kurgularda elde edilebilecek nakit ödül tutarlarının bulunması gerekli. Başka bir deyişle, her iki bahis türü de oyuna girmeden önce konulan bir nakit ödül ve sonrasında bu nakdin kazananlar arasında belirli bir oranda dağıtılması esasına dayanıyor.

Bu bağlamda, sabit ihtimalli bahisler ve müşterek bahisler haricinde, spor müsabakalarına ilişkin başka bir bahis ve/veya şans oyunu türü Türk hukuku kapsamında açıkça düzenlenmiyor.

Aynı şekilde, spor müsabakalarına ilişkin nakit olarak ödenmeyen herhangi bir bahis ve/veya şans oyunu türü de Spor Mevzuatı kapsamında açıkça düzenlenmiyor.  Ancak tabii ki; içinde şans ve tahmin unsuru barınan her oyun için, Spor Toto’nun izin verme ve denetleme yetkisi her daim mevcut. Dolayısıyla, oyun yukarıda belirtilen iki bahis türüne girmiyorsa dahi; her şartta Spor Toto’nun yetkili olduğu ve geniş takdir yetkisi olduğu unutulmamalı.

Spor Mevzuatı’nın verdiği yetki olmaksızın spor müsabakasına dayalı bahis veya şans oyununun oynanmasına ilişkin, ilgili mevzuatta birçok cezai yaptırım mevcut. Yine, bahis ve şans oyunlarının oynanmasına yer veya imkan sağlayanlara yönelik de para cezaları ve hapis cezaları öngörülüyor.

Bununla birlikte, söz konusu faaliyetin internet üzerinden gerçekleştirilmesi halinde Spor Mevzuatı’na ek olarak bir başka düzenleme daha gündeme geliyor. Bu doğrultuda, internet ile ilgili konuları düzenleyen temel mevzuat olan 5651 sayılı İnternet Ortamında Yapılan Yayınların Düzenlenmesi ve Bu Yayınlar Yoluyla İşlenen Suçlarla Mücadele Edilmesi Hakkında Kanun (İnternet Kanunu) uyarınca, Spor Mevzuatı kapsamında suç teşkil ettiğine dair yeterli şüphe sebepleri bulunan yayınlarla ilgili olarak da içeriğin çıkarılması ve/veya erişimin engellenmesi kararı verilme olasılığı söz konusu.

İlgili konu, özellikle son yıllarda sıkça tartışılıyor ve teknolojinin gelişmesiyle sıkça da rastlanılıyor. Bu sebeple, spor müsabakaları temelli herhangi bir oyun, yarışma gibi faaliyetler düzenlenirken Spor Mevzuatı’nın kapsamlıca değerlendirilmesi; sınırlarının iyi tespit edilmesi önem arz ediyor.