Hukuki Perspektiften Taraftar Tokenleri

Giriş

Taraftar tokenlerinin taraftarların kulüpleriyle kurdukları bağı göstermesine ve güçlendirmesine olanak sağlayan bir araç haline gelmesiyle birlikte hem yurt dışında hem de ülkemizde pek çok spor kulübünün kendisine ait taraftar tokenine sahip olduğunu görüyoruz.

Bu yazımızda taraftar tokenlarını hukuki perspektiften sizler için analiz ettik.

Taraftar Tokeni Nedir?

En basit tanımı ile taraftar token, spor kulüpleri ve taraftarları arasındaki iletişimi geliştiren, taraftarlara söz hakkı verilerek çeşitli konularda oylamaya katılmalarını sağlayan bir “utility token (fayda tokeni)” çeşididir. Taraftar tokenleri, adına çıkartıldıkları spor kulüpleri ile doğrudan ilişkili oldukları için sportif başarı, yönetim değişikliği, payları borsada işlem görenler için değer değişiklikleri gibi etkenler bu tokenlerin değerinde yükseliş ve düşüşlere sebep olabilmektedir.

Taraftar tokenin temel işlevi, sahibinin taraftarı olduğu kulüp üzerinde oy hakkı ve çeşitli ayrıcalıklı haklar kazanmasını sağlamaktır. Token sahiplerinin oy hakkının bulunduğu konular kulüplere göre farklılık gösterse de genel olarak bu konuların, kulübün ürün tasarımı, bilet ile ilgili konular, maç yerlerinin seçimi ve oyuncularla tanışma ile ilgili olduklarını görüyoruz. Elbette bu gibi ayrıcalık ve avantajların token sahibi taraftarların, destekledikleri kulübün karar alma süreçlerine daha fazla dahil olmalarının önünü açtığı tartışmasız.

Taraftar Tokenlerinin Hukuki Niteliği

Öncelikle “token”in bir “kripto varlık” olduğunu belirtmek gerekir. Türk mevzuatında kripto varlık ise ilk kez Ödemelerde Kripto Varlıkların Kullanılmamasına Dair Yönetmelik kapsamında tanımlanmıştır. Bu tanıma göre, dağıtık defter teknolojisi veya benzer bir teknoloji kullanılarak sanal olarak oluşturulup dijital ağlar üzerinden dağıtımı yapılan, ancak itibari para, kaydi para, elektronik para, ödeme aracı, menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası aracı olarak nitelendirilmeyen gayri maddi varlıklar kripto varlıklar olarak kabul edilecektir.

Başka bir deyişle, Türk hukuku kapsamında bir dijital varlığın kripto varlık olarak tanımlanabilmesi için üç temel ilke söz konusu olur: (i) maddi olmayan bir varlık olması, (ii) dağıtılmış defter veya benzeri bir teknoloji kullanılarak sanal olarak yaratılmış olması ve (iii) dijital ağlar üzerinden dağıtılıyor olması.

Kripto varlık olan tokenlerin amaçlarına göre menkul kıymet tokeni, ödeme tokeni, fayda tokeni (utility token) gibi alt türleri bulunmaktadır. Bu kapsamda, Taraftar tokenlerin, “utility token” ya da Türkçe adı ile “fayda tokeni” alt türü kapsamında yer aldığını ifade etmiştik. Fayda tokenleri aracılığıyla temel olarak kullanıcılar proje geliştiricilerinin sunduğu hizmetlere ve para ile sahip olmayacakları faydalara erişebilmektedir. Taraftar tokenları özelinde bu fayda takım oyuncularıyla tanışma, VIP stadyum gezileri, takım oyuncuları tarafından imzalı çeşitli ürünler kazanılması veya bazı kararlarda oy hakkının bulunması gibi farklı görünümlerde karşımıza çıkabilmektedir.

Taraftar Tokenleri Çerçevesinde Kurulan Hukuki İlişkiler

Taraftar tokeninin halka arzının ilk adımı token çıkarılan spor kulübü ile token için platform sağlayan şirket arasında akdedilecek bir iş birliği sözleşmesidir. Tokenin ihraç prosedürü ve tarafların sorumluluğu bu iş birliği sözleşmesinde belirlenir. Bu sözleşme çerçevesinde spor kulübü kendi marka değerini ve bu marka değerine bağlı olarak spor sektöründeki pazar payını iş ortaklığı olan şirkete sunar. Bu kapsamda şirketin temel edimi ise taraftar tokeninin oluşturulması ve listelenme prosedürünü yönetmektir.

Taraftar tokenler, platform sağlayan çeşitli şirketler aracılığı ile halka arz edilebilmektedir. Taraftarlar ile kurulan hukuki ilişki incelendiğinde ise, taraftar tokenin alınması için taraftar ile token için platform sağlayan şirket arasında bir kullanım sözleşmesi akdedildiği görülür. Bu kullanım sözleşmesi uyarınca taraftarlar slogan seçimi, takım otobüsünün tasarımı gibi spor kulübünü ilgilendiren çeşitli meselelerde oy kullanarak söz sahibi olabilmekte veya çeşitli ödüllere hak kazanabilmektedir. Ancak, geleneksel halka arzdan farklı olarak taraftar token sahipleri halka arz edilen tokenler aracılığı ile spor kulübünde pay sahibi olamaz veya kardan pay elde etmez.

Sonuç

Spor kulüpleri ve taraftarları kripto dünyasında buluşturmayı hedefleyen taraftar tokenlerin spor sektöründe oldukça popüler hale geldiği yadsınamaz bir gerçek. Taraftar tokenler ve bu tokenleri sağlayan platformlara yönelik henüz bir regülasyon getirilmedi. Bu kapsamda yukarıda bahsedilen sözleşmesel ilişkiler çerçevesinde tarafların hak ve yükümlülükleri belirlenmekte. Bununla birlikte, kripto varlıklar hakkında yasal düzenlemeler hâlihazırda yapılmakta ve bu konuda çalışmalar yürütülmekte. Taraftar tokenlerin sektörde giderek rağbet görüyor olması sebebiyle kripto varlıklar için yürütülen bu mevzuat çalışmalarında taraftar tokenlerin de kendine yer bulması bekleniyor.

Tagged with:  Gökçe, Görkem Gökçe, Elif Aksöz, Media, Entertainment, Media & Entertainment, Token