Rekabet Kanununda Değişiklik Teklifi - Neler Değiştirebilir?

Giriş

3 Mayıs 2024 tarihinde yayımlanan kanun değişikliği teklifi ile 4054 sayılı Rekabetin Korunması Hakkında Kanun (“Rekabet Kanunu”) da dahil birçok kanunda değişiklik önerisi sunuldu (“Teklif”). [1] Teklif’e göre, Rekabet Kanunu açısından önerilen değişiklik, soruşturma süreçlerinin daha hızlı bir şekilde yürütülmesini amaçlıyor.

Bu amaç doğrultusunda halihazırda Rekabet Kanunu’nun 41. maddesinde yer alan ve teşebbüslerin birinci yazılı savunmalarını sunmaları için öngörülen 30 günlük sürenin kaldırılması ve soruşturma heyetinin tarafların yazılı savunmalarını incelemelerinin akabinde soruşturma raporundaki görüşlerinde bir değişiklik olmaması halinde ek görüş verme zorunluluğu olmayacağı görülmekte.

Bu kısa yazımızda, Teklif’in olası etkilerini tartıştık.

Ne İdi Ne Olacak?

Birinci Yazılı Savunma Bakımından

Teklif, soruşturma bildirimi ile henüz bir ihlal isnadının söz konusu olmadığını belirterek soruşturma bildirimi ile teşebbüslere birinci yazılı savunmalarını sunmaları için 30 günlük süre verilmesine ilişkin yükümlülüğün kaldırılmasını önermektedir. Mevcut durumda teşebbüslerin birinci yazılı savunma sunmaması, soruşturmanın bildirimi aşamasında bir ihlal isnadı söz konusu olmadığı için herhangi bir şekilde ikrar anlamına gelmemekte ve daha sonraki aşamalarda savunma sunma hakkından feragat etmeleri anlamına gelmemektedir. Bununla birlikte, elbette uygulamada teşebbüsler olabildiğince erken bir aşamada soruşturma heyetinin kendileri lehine bir görüş belirtmesini sağlamak adına çoğunlukla bu hakkı kullanma eğilimindedir. Ancak dileyen teşebbüsler, Rekabet Kanunu’nda öngörülen 30 günlük süre içerisinde hiç savunma vermeyerek ikinci ve üçüncü savunmalarını sunabilmektedir. [2]

Ek olarak, Rekabet Kanunu’nun 44. maddesi haklarında soruşturma açılan teşebbüslerin kararı etkileyebilecek her türlü bilgi ve delili her zaman Rekabet Kuruluna sunabileceklerini belirtmektedir. Bu maddede herhangi bir değişiklik yapılmayacağı göz önüne alındığında, soruşturma bildirimini tebliğ alan teşebbüslerin dilerlerse savunma sunmaları önünde bir engel olmayacağı söylenebilecektir.

Bu anlamda, her ne kadar uzmanların kendilerine tanınan 6 aylık (uzatma ile 1 yıl) süre içerisinde yasal olarak teşebbüslerin savunmalarını bekleme zorunluluğu kaldırılmak istenmişse de uygulamada teşebbüslerin yine de bilgi ve belge sunma hakları kapsamında bu bilgi ve belge sunumunun fiili bir savunma yolu olarak değerlendirilmesi söz konusu olabilecektir.

Ek Yazılı Görüş ve Üçüncü Yazılı Savunma Açısından

Teklif ile getirilmesi öngörülen bir diğer değişiklik ise soruşturma heyeti tarafından hazırlanan “ek yazılı görüş” ve buna ilişkin olarak sunulan üçüncü yazılı savunmaya ilişkin. Bu bakımdan Teklif soruşturma raporunun ardından sunulan yazılı savunmaların ardından soruşturma heyetinin görüşünde herhangi bir değişiklik olmamasına rağmen ek görüş sunmasına dair yükümlülüğü doğru orantılı olarak, heyetin ve teşebbüslerin süre uzatımı talebinde bulunmalarına olanak verilmemektedir. Bu durumda heyetin görüşünü sunması için 15 gün, teşebbüslerin ise son yazılı savunmalarını sunmaları için 30 günlük bir süreye tabi olduğu görülmektedir. Teşebbüslerin savunmalarını hazırlama aşamasında ek süre talep etmesi imkânı uzun yıllardır olsa da 2020 yılında kanunda yapılan değişiklikle heyetin ek yazılı görüşünü hazırlamasına ilişkin sürenin de bir katına kadar uzatılabileceği hususu tanınmıştı. Bu teklifle hem son yazılı savunma için tanınan ek süre imkânı hem de ek yazılı görüş için 4 sene önce tanınan ek süre imkanının kaldırılacağı görülmektedir.

Sonuç olarak Teklif, hem üçüncü yazılı savunmaya ilişkin süreçten tasarruf ederek hem de ek görüş ve üçüncü yazılı savunma hazırlanma sürecindeki ek süreleri kaldırarak soruşturma sürelerinden tasarruf etmeyi amaçlamaktadır. Bilindiği üzere hem soruşturma heyetinin ek yazılı görüş hazırlığı, hem de teşebbüslerin üçüncü yazılı savunma hazırlığı için ek süre kullanmaları halinde soruşturma süreci 3 ay kadar uzayabilmektedir.

Ek görüş yazılması durumunda ise, yine soruşturma sürecinin hızlı bitirilmesi amacı ile sürecindeki ek süreleri kaldırarak soruşturma sürecini hızlandırmayı amaçlamaktadır.

Her iki madde bakımından sunulan değişiklik teklifleri teşebbüslerin resmi olarak sadece bir kez “yazılı savunma” sunmaları anlamına geleceği için savunma hakkının kullanılması bakımından bir sınırlama olarak değerlendirilebilecektir. Öte yandan yukarıda da belirtildiği üzere, yazılı savunma çerçevesinde olmasa da 44. madde kapsamında teşebbüslerin kararı etkileyebilecek her türlü bilgi ve delili her zaman Kurul’a sunma imkânı bulunmaktadır. Elbette bu değişikliklerin soruşturma süreçlerini hızlandırmak gibi bir getirisi de olabilecektir. Teklif’in kabul edilmesi halinde uygulamanın nasıl şekilleneceğini ve bu değişikliklerin hedeflere ulaşmak için ne denli etkin olacağını ise zaman gösterecektir.

Karşılaştırmalı Olarak Yeni ve Eski Maddeler

[1] Teklife bu link aracılığıyla ulaşılabilmektedir: *73c0fde0-ad2a-4cd5-bb4b-be3552d2014b.pdf (tbmm.gov.tr) (erişim tarihi: 6 Mayıs 2024).

[2] Birinci yazılı savunmalarını yasal süresi içerisinde sunmamakla birlikte teşebbüslerin bu süre geçtikten sonra sunulan savunmalarının da değerlendirmeye alındığı olmuştur. (bkz. Facebook kararı (20.10.2022, 22-48/706-299), para 18).