Rekabet Kurulu Elon Musk’a Hukuki Yükümlülüklerini Hatırlattı

Hatırlarsınız Elon Musk, 2022 yılında Twitter'ı satın almak için yaptığı teklifle, her zaman olduğu gibi, bir kez daha dünya çapında haber olmuştu. Aylar süren görüşmelerin ve yüzlerce haber ve eleştirinin ardından, Ekim 2022'nin sonlarında da 44 milyar ABD doları karşılığında Twitter’ı satın aldı. Aldıktan sonra da Musk’ın Twitter’ı yönetme tarzı bazılarınca hayranlıkla bazılarınca da eleştiriyle karşılanıyor. Elon Musk’ın “kendine has” yönetim tarzının rekabet hukukuna ilişkin de sonuçları oluyor.

Bu işlem elbette tüm dünyada pazarı çeşitli şekillerde etkiledi ve etkilemeye devam etmekte. Bu çerçevede, rekabet otoritelerinin bu işleme ilişkin değerlendirmelerinin de önem arz ettiği yadsınamayacaktır. Nitekim Rekabet Kurumu, 6 Mart 2023’teki kısa duyurusu ile Rekabet Kurulunun, Twitter'ın tek kontrolünün Elon Musk tarafından devralınması işlemine, etkin rekabeti önemli ölçüde engellemediği gerekçesiyle izin verdiği açıkladı. Ancak Kurul, söz konusu işlemin Kurul'un izni olmaksızın gerçekleştirilmesi nedeniyle Elon Musk’a idari para cezası da uyguladı. Buna göre Musk'ın 2022 yılında Türkiye'den elde ettiği gayri safi gelirinin binde biri oranında ceza ödemesi gerekiyor.

Musk Neden Para Cezasına Çarptırıldı?

Elon Musk'a neden ceza verildiğine kısaca değinmek gerekirse, birçok rekabet otoritesine benzer şekilde, Rekabet Kanunu da belirli işlemlerin tamamlanmadan önce Rekabet Kurulunun iznini almasını öngörüyor.

Kontrolde kalıcı değişikliğe yol açan ve (ii) 2010/4 sayılı Tebliğ'in 7. maddesinde belirtilen ciro eşiklerini aşan işlemler için Rekabet Kurulundan izin alınması gerekmektedir. Bu tür birleşme devralma işlemleri, rekabeti kısıtlayıcı bir sonuç doğurmasalar da ancak Kurul’un izni sonrasında sonlandırılabilmektedir.

Mayıs 2022'den beri yürürlükte olan yeni düzenlemeler kapsamında ciro eşikleri aşağıdaki gibi tanımlanmıştır:

• İşlem taraflarının Türkiye ciroları toplamının 750 milyon TL’yi ve işlem taraflarından en az ikisinin Türkiye cirolarının ayrı ayrı 250 milyon TL’yi aşması veya
• (i) Devralma işlemlerinde devre konu varlık ya da faaliyetin Türkiye cirosunun 250 milyon TL’yi ve diğer işlem taraflarından en az birinin dünya cirosunun 3 milyar TL’yi aşması veya (ii) birleşme işlemlerinde işlem taraflarından en az birinin Türkiye cirosunun 250 milyon TL’yi ve diğer işlem taraflarından en az birinin dünya cirosunun 3 milyar TL’yi aşması.

Ayrıca geçen yıl getirilen yeni düzenlemelere göre, 250 milyon TL'lik ciro eşikleri, Türkiye coğrafi pazarında faaliyet gösteren veya ar-ge faaliyeti olan ya da Türkiye’deki kullanıcılara hizmet sunan teknoloji teşebbüslerinin devralınmasında aranmıyor. Teknoloji teşebbüsleri ise “dijital platformlar, yazılım ve oyun yazılımı, finansal teknolojiler, biyoteknoloji, farmakoloji, tarım kimyasalları ve sağlık teknolojileri” alanlarında faaliyet gösteren teşebbüsleri ifade ediyor.

Twitter malum bir teknoloji teşebbüsü… Bunun yanında Twitter işlem sonrası Elon Musk’ın tek kontrolüne geçeceği için bu şart da sağlanıyor. Görülen o ki Elon Musk'ın dünya çapındaki cirosu da 3 milyar TL'nin üzerinde, dolayısıyla işlem için Rekabet Kurulundan izin alınması gerekiyordu.

Ancak Musk, işleme ilişkin Türkiye'de bir başvuruda bulunmadı. Rekabet Kanunu’nun 11. maddesi uyarınca Kurul’un, bildirilmesi zorunlu olup da bildirilmeyen bir birleşme/devralma işleminden herhangi bir şekilde haberdar olduğundan bu işlemi inceleme yetkisi mevcut. Tabii Twitter’ın Elon Musk tarafından devralındığını da dünya üzerinde duymayan kalmadı. Rekabet Kurulu da bir inceleme başlatıp bu işlemin pazardaki rekabet yapısını bozup bozmadığını inceledi. Günün sonunda Elon Musk’ın Twitter’ı devralmasının pazardaki etkin rekabeti önemli ölçüde etkilemediğine karar verse de, Musk’ın Kurum’a işlemi bildirme ve izin alana kadar bekleme yükümlülüğüne uymaması nedeniyle 2022 yılına ait Türkiye cirosunun %0,1'i oranında idari para cezası uyguladı.

Tagged with: Gen & Temizer | Özer, Bulut Girgin, Orçun Horozoğlu, Competition