Sürdürülebilirlik Raporlamalarında Yeni Bir Dönüm Noktası: Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu tarafından Uluslararası Sürdürülebilirlik Standartları Kurulu’nun (International Sustainability Standards Board) standartları dikkate alınarak hazırlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarına ilişkin karar Resmi Gazete’de yayımlandı. Karar, kurum, kuruluş ve işletmelerin sürdürülebilirlik raporlarının hazırlanmasında esas alacakları TSRS 1 “Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler” ile TSRS 2 “İklimle İlgili Açıklamalar” standartlarının uygulama kapsamını düzenlemektedir.

Kamu Gözetimi, Muhasebe ve Denetim Standartları Kurumu (“KGK”) tarafından 29 Aralık 2023 tarihli ve 32414 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları’ndan (“TSRS”) Sürdürülebilirlikle İlgili Finansal Bilgilerin Açıklanmasına İlişkin Genel Hükümler başlıklı ilk standart (“TSRS 1”) sürdürülebilirlikle ilgili risklere ve fırsatlara ilişkin bilgilerin açıklanmasını; İklimle İlgili Açıklamalar başlıklı ikinci standart (“TSRS 2”) ise iklimle ilgili risk ve fırsatlara ilişkin bilgilerin açıklanmasını zorunlu kılmaktadır. TSRS ile ülkemizde kurulu işletmelerin yeşil finansmana erişiminin geliştirilmesi ve uluslararası yatırım kararlarında odak noktası haline getirilerek rekabet gücünün artırılması amaçlanmaktadır.

TSRS, raporlamalarda temel olarak yönetişim, strateji, risk yönetimi, metrikler ve hedeflere yönelik içerikte açıklamalara yer verilmesini öngörmektedir. Bu içeriklere yönelik ana hususlar aşağıdaki gibidir:

• Yönetişime ilişkin olarak işletmelerin sürdürülebilirlik ve iklimle ilgili risk ve fırsatları izlemek ve yönetmek için kullandığı yönetişim süreçleri, kontrolleri ve prosedürleri açıklanır.
• Stratejiye ilişkin olarak işletmenin sürdürülebilirlikle ve iklimle ilgili risk ve fırsatları yönetmek için kullandığı yaklaşımlar açıklanır.
• Risk yönetimine ilişkin olarak işletmenin sürdürülebilirlikle ve iklimle ilgili risk ve fırsatları belirlemek, değerlendirmek, önceliklendirmek ve izlemek için kullandığı süreçler açıklanır.
• Metrikler ve hedeflere ilişkin olarak işletmenin kendi belirlediği veya mevzuat uyarınca ulaşması gereken hedeflere yönelik ilerlemeler de dâhil olmak üzere, sürdürülebilirlikle ve iklimle ilgili risk ve fırsatlarla ilgili performansı açıklanır.

Kurul’un aynı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartları (TSRS) Uygulama Kapsamına İlişkin Kurul Kararı (“Kurul Kararı”) ile TSRS’nin uygulanacağı işletmeler ile geçiş dönemi hükümleri düzenlenmiştir. Kurul Kararı’nda yer alan önemli başlıklar aşağıdaki gibidir:

TSRS Kapsamında Raporlama Yapmakla Yükümlü Olan Şirketler

1. Aşağıda listelenen işletmelerden aşağıdaki ölçütlerin en az ikisini art arda iki raporlama döneminde aşanlar TSRS kapsamında raporlama yapmakla yükümlüdür.

• Aktif toplamı 500 Milyon Türk Lirası
• Yıllık net satış hasılatı 1 Milyar Türk Lirası
• Çalışan sayısı 250 kişi

a. 12.2012 tarihli ve 6362 sayılı Sermaye Piyasası Kanunu uyarınca Sermaye Piyasası Kurulunun düzenleme ve denetimine tabi şirketlerden;

i. Yatırım kuruluşları,

ii. Kolektif yatırım kuruluşları,

iii. Portföy yönetim şirketleri,

iv. İpotek finansmanı kuruluşları,

v. Merkezi takas kuruluşları,

vi. Merkezî saklama kuruluşları,

vii. Veri depolama kuruluşları,

viii. Sermaye piyasası araçları bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem gören veya işlem görmeleri amacıyla Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış geçerlilik süresi bulunan izahname veya ihraç belgesi bulunan anonim şirketler,

ix. Bir borsada veya teşkilatlanmış diğer piyasalarda işlem görmemekle birlikte halka arz edilmeksizin pay hariç sermaye piyasası aracı ihraç eden (ihraç ettikleri sermaye piyasası araçlarının itfa edildiği hesap döneminin sonuna kadar) veya bu amaçla Sermaye Piyasası Kurulunca onaylanmış geçerlilik süresi bulunan ihraç belgesi olan anonim şirketler,

b. 10.2005 tarihli ve 5411 sayılı Bankacılık Kanunu (“Bankacılık Kanunu”) uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun düzenleme ve denetimine tabi işletmelerden;

i. Derecelendirme kuruluşları,

ii. Finansal holding şirketleri,

iii. Finansal kiralama şirketleri,

iv. Faktoring şirketleri,

v. Finansman şirketleri,

vi. Varlık yönetim şirketleri,

vii. Finansal holding şirketlerinde ve bankalarda 5411 sayılı Kanunda tanımlandığı şekliyle nitelikli paya sahip olan şirketler,

viii. Tasarruf finansman şirketleri.

c. 06.2007 tarihli ve 5684 sayılı Sigortacılık Kanunu ile 28.03.2001 tarihli ve 4632 sayılı Bireysel Emeklilik Tasarruf ve Yatırım Sistemi Kanunu kapsamında faaliyet göstermekte olan sigorta, reasürans ve emeklilik şirketleri.

d. Borsa İstanbul Piyasalarında faaliyet göstermesine izin verilen; yetkili müesseseler, kıymetli madenler aracı kurumları, kıymetli maden üretimi veya ticaretiyle iştigal eden şirketler.

2. Tasarruf Mevduatı Sigorta Fonu bünyesinde yer alanlar hariç olmak üzere; Bankacılık Kanunu uyarınca Bankacılık Düzenleme ve Denetleme Kurumunun düzenleme ve denetimine tabi bankalar herhangi bir eşik değerine tabi olmaksızın zorunlu raporlama kapsamındadırlar.

3. Kapsam dışında yer alan işletmeler de gönüllülük esasına göre Türkiye Sürdürülebilirlik Raporlama Standartlarına uygun raporlama yapabilecektir.

İşletmeler için Eşik Değerlendirmesinde Bağlı Ortaklıkların ve İştiraklerin Verilerinin Dikkate Alınması

Eşik değerlerin aşılıp aşılmadığının belirlenmesinde işletmeler bağlı ortaklık ve iştirakleriyle birlikte dikkate alınır. Bu doğrultuda:

1. İşletmenin bağlı ortaklığının bulunması durumunda:

Aktif toplam ve yıllık net satış hasılatı bakımından ana ortaklık ve bağlı ortaklığa ait finansal tablolarda yer alan kalemlerin toplamı (varsa grup içi işlemler yok edilir); çalışan sayısı bakımından ise ana ortaklık ve bağlı ortaklığın son iki yıla ait ortalama çalışan sayılarının toplamı dikkate alınır.

2. İşletmenin iştiraki bulunması durumunda:

İştirake ait söz konusu kalemler işletmenin iştirakteki hissesi oranında dikkate alınır.

TSRS Kapsamındaki Raporlama Yükümlülüğü Başlangıcı

TSRS kapsamında raporlama yükümlülüğü 01.01.2024 tarihi ve sonrasında başlayacak hesap dönemleri için düzenlenecek yıllık finansal raporlama ile birlikte başlayacaktır.

Eşik değerlere tabi işletmeler, yukarıda değinilen üç ölçütten en az ikisinin eşik değerini art arda iki hesap döneminde aştığı takdirde müteakip hesap döneminden itibaren TSRS uygulama kapsamına tabi olur.

İşletmelerin, uygulama kapsamı çerçevesinde TSRS’leri uyguladıkları ilk iki yıllık raporlama dönemlerinde Kapsam 3 sera gazı emisyonlarını açıklamaları zorunlu değildir.

TSRS Kapsamındaki Raporlama Zamanı

TSRS kapsamındaki raporlama, finansal raporla birlikte yapılır.

Ancak Kurul Kararı’nın Geçici Madde 2’si uyarınca, geçiş hükmü olarak, ilk yıllık raporlama dönemi için raporlama,

• Ara dönem finansal rapor sunulması gerekiyorsa, ikinci çeyrek veya altı aylık ara dönem finansal raporla aynı tarihte,
• İhtiyari olarak ara dönem finansal raporlama yapılması durumunda, raporlama döneminin sonundan itibaren dokuz ayı geçmemek kaydıyla, ikinci çeyrek veya altı aylık ara dönem genel amaçlı finansal raporla aynı tarihte,
• Herhangi bir ara dönem finansal rapor sunulmaması durumunda, TSRS’nin ilk kez uygulandığı yıllık raporlama döneminin sonundan itibaren dokuz ay içerisinde

yapılabilir.

TSRS Kapsamındaki Raporlama Yükümlülüğünün Sona Ermesi

Eşik değerleri aştığı için TSRS uygulama kapsamına tabi bir işletme,

• art arda iki hesap döneminde üç ölçütten en az ikisine ait eşik değerlerin altında kaldığı ya da
• bir hesap döneminde bu ölçütlerden en az ikisine ait eşik değerlerin yüzde yirmi veya daha fazla oranda altında kaldığı

takdirde müteakip hesap döneminden itibaren TSRS uygulama kapsamından çıkar.

Eşik değerlerin aşılıp aşılmadığının belirlenmesinde; aktif toplamı ve yıllık net satış hasılatı bakımından işletmenin tabi olduğu mevzuat uyarınca hazırlanmış olan son iki yıla ait finansal tablolar, çalışan sayısı bakımından ise son iki yıla ait ortalama çalışan sayısı esas alınır.