Liman ve Hava Meydanlarında Verilen Hizmetlere ilişkin KDV Tebliğinde Değişiklik Yapıldı

Bilindiği üzere 3065 sayılı Katma Değer Vergisi Kanunu’nun (“3065 sayılı Kanun”) 7524 sayılı Vergi Kanunları ile Bazı Kanunlarda ve 375 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile değiştirilen (13/b) maddesinde; gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi faaliyetlerde kullanılan araçlar ile özel tekne ve yatlar hariç olmak üzere deniz ve hava taşıma araçları için liman ve hava meydanlarında yapılan hizmetlerin Katma Değer Vergisi’nden (“KDV”) istisna olduğu hükme bağlanmıştır.

31.10.2024 tarih ve 32708 sayılı Resmî Gazete’de yayınlanan Katma Değer Vergisi Genel Uygulama Tebliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Seri No:52) (“Tebliğ”) ile birlikte ise; ilgili istisnanın kapsamı ile uygulanmasına ilişkin usul ve esaslar açıklanmıştır.

Tebliğ kapsamında konuya ilişkin yapılan açıklamalar özetle aşağıda bilgilerinize sunulmaktadır.

İstisnanın Kapsamı

Ülkenin deniz ve hava ticaret filosunun geliştirilmesi ve uluslararası rekabet gücünün artırılması amacıyla getirilen istisnanın uygulanabilmesi için, ilgili hizmetin;

– Liman ve hava meydanı olarak belirlenen yerlerde,

– Yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli deniz taşıma araçları ile hava taşıma araçları için

yapılması gerekmektedir.

İstisna Kapsamında Yer Alan Alanlar

Söz konusu istisnanın uygulanabilmesi için hizmetin liman veya hava meydanı olarak belirlenmiş alanlarda sunulması gerektiği yukarıda belirtilmiş idi. Bu kapsamda;

– Liman olarak belirlenmiş yerler; idare tarafından sınırları çizilmiş, gemilerin bağlama, yükleme ve boşaltma yapabileceği alanlardır. Bu alanlar, yeterli su derinliğine sahip güvenli rıhtımlar, iskeleler, şamandıra demirleme alanları, yaklaşma sahaları, kapalı ve açık depolar, atık alım tesisleri, idari binalar ve diğer hizmet amaçlı yapılar gibi tüm bağlantılı altyapıyı içerir ve girişleri kontrollüdür.

– Hava meydanı (alanı) olarak belirlenen yerler ise; idare tarafından sınırları belirlenmiş, hava taşıma araçlarının iniş, kalkış ve yer manevralarını gerçekleştirebileceği; bakım, yük ve yolcu alımı gibi ihtiyaçları karşılayabilecek nitelikteki tesislerin bulunduğu alanlardır. Ayrıca, hava seyrüsefer hizmetlerinin yerine getirilmesine yönelik olarak faaliyet gösteren hava seyrüsefer istasyonlarını da kapsamaktadır.

İstisna Kapsamında Yer Alan Araçlar

İstisna; yük taşımaya uygun deniz taşıma araçları, yolcu taşımaya elverişli ve gövde boyu 24 metreyi aşan, ticari amaçla kullanılmayan deniz taşıma araçları ile yük veya yolcu taşımaya elverişli hava taşıma araçlarını kapsamaktadır.

Gezi, eğlence, spor ve amatör balıkçılık gibi özel amaçlarla kullanılan araçlar, özel tekne ve özel yatlar bu kapsamda deniz taşıma aracı olarak kabul edilmemektedir. Bu nedenle, bu araçlara limanlarda verilen hizmetler istisna kapsamında değildir.

Gövde boyu 24 metreyi aşmayan özel tekneler, deniz motosikletleri, paraşüt çekme tekneleri ve sürat motorları gibi araçlar için verilen hizmetler istisna kapsamında değildir. Ancak, gövde boyu 24 metreyi aşan araçlar için kiralama veya çeşitli işletim faaliyetleri çerçevesinde istisnadan yararlanılması mümkün olabilir. Özel kullanıma yönelik deniz araçlarında ise istisna uygulanması mümkün değildir.

İstisna Kapsamında Yer Alan Hizmetler

İstisna kapsamına; liman ve hava meydanları olarak belirlenen yerlerde yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli deniz taşıma araçları ve hava taşıma araçları ile bunların yük ve yolcularına verilen tahmil ve tahliye, pilotaj, römorkaj, palamar, uçak ve gemilerin parkı hizmetleri de dâhil olmak üzere, bu araçlar için seyrüsefere ilişkin verilen temizlik, güvenlik gibi hizmetler ile yükün gemiden karaya, karadan gemiye, gemiden gemiye veya benzeri yüzer vasıtalara aktarılması hizmeti, vinç hizmeti, kilitleme ve bağlama, kilit ve bağ çözme hizmeti, nezaret hizmeti, ambar kapağı açma/kapama hizmeti, gemi işgaliye, gemi fuzuli işgaliye hizmeti, gemi aktarma, gemilerin atıklarının alınması, limana gelen konteynerlerin transit gönderilmesi hizmeti girmektedir.

Ancak; araçlarla gelen yolculara yönelik yemek, içecek, konaklama, araç kiralama otopark, gayrimenkul (iş yeri) kiralama gibi hizmetler ile konteyner içi bağlama/çözme hizmeti, ardiye, terminal hizmetleri, konteyner dolum/boşaltma, konteyner tam tespit, konteyner muayene/numune alma, konteyner tamir, konteyner temizleme (yıkama-kurutma), konteyner nakliye hizmetleri, konteyner tartı hizmeti, konteyner içi aktarma hizmeti, konteynere elektrik verilmesi ve uluslararası gemi ve liman tesisi güvenlik hizmeti gibi işlemler istisnaya dahil değildir.

Tebliğ uyarınca, istisna kapsamındaki hizmetin nev’inin yanı sıra hangi deniz taşıma araçları veya hava taşıma araçları için verildiğinin de faturada gösterilmesi gerekmektedir.

İstisna Uygulaması

İstisna yalnızca liman ve hava meydanı olarak belirlenen alanlarda ve yük/yolcu taşımaya uygun taşıma araçlarına verilen hizmetler için geçerlidir.

Bu kapsamda; liman ve hava meydanı olarak belirlenen yerler dışındaki alanlarda yapılan hizmetler yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli deniz taşıma araçları ve hava taşıma araçları ile bunların yük ve yolcuları için yapılsa bile, bu hizmetlere istisna uygulanması mümkün değildir.

Liman ve hava meydanı olarak belirlenen yerlerde yük ve/veya yolcu taşımaya elverişli deniz taşıma araçları ve hava taşıma araçları dışındaki araçlara verilen hizmetlere de istisna uygulanamayacaktır.

Hizmetlerin deniz ve hava taşıma araçlarına diğer kişi veya firmalarca verilmesi veya acenteler aracılığıyla gerçekleştirilmesi istisna uygulamasını etkilememektedir. İstisna kapsamındaki hizmetlerin Türk acenteler tarafından yabancı acentelere yansıtılması da KDV’den istisna tutulmuştur.

Bununla birlikte, liman ve hava meydanı olarak belirlenen yerlerde verilen hizmetin; 3065 sayılı Kanun’un 17/4-ö hükmü uyarınca yer alan ve gümrük antrepoları ve geçici depolama yerleri ile gümrük hizmetlerinin verildiği gümrüklü sahalarda, ithalat ve ihracat işlemlerine konu mallar ile transit rejim kapsamında işlem gören mallar için verilen ardiye, depolama ve terminal hizmetleri için getirilen istisna kapsamında da olması halinde, bu hizmete ilişkin olarak Tebliğ ile getirilen istisnaya göre işlem yapılacağı ve Kanun’un 17. maddesinin 4. fıkrasının ö bendinde yer alan istisnanın uygulanmayacağı hüküm altına alınmıştır.

Son olarak belirtmek gerekir ki Tebliğ ile birlikte hava meydanı işleticisi kuruluşlar tarafından, “Yolcu Servis Ücreti” kapsamında yolculara verilen hizmetlerin hava taşıma araçları için seyrüsefere ilişkin Tebliğ’de sayılan hizmetler kapsamında KDV’den istisna olduğu hususu da düzenlenmiştir. Bu istisna kapsamında havayolu şirketlerinin bilet bedelleri içinde yer alan yolcu servis ücretleri, bilete ilişkin KDV matrahına dâhil edilmemektedir.

Ayrıca, “Yolcu Servis Ücreti” kapsamında verilen hizmetlere ilişkin tutarların havayolu şirketlerince bilet bedellerine eklenmek suretiyle yolculardan tahsil edilip hava meydanı işleticisi kuruluşlara fatura karşılığında aktarılması KDV’nin konusuna girmediğinden söz konusu faturalarda KDV hesaplanmayacaktır. Bunların yanısıra ise 3065 sayılı Kanun’un 13. maddesi uyarınca belirlenen asgari tutarın altında kalan yolcu servis ücretlerinde KDV uygulanırken, asgari tutarı aşan bedelleri istisna kapsamına gireceği de hüküm altına alınmıştır.