Ödeme ve Elektronik Para Kuruluşlarına Özgü Şüpheli İşlem Bildirimlerinde Güncellemeler

Mali Suçları Araştırma Kurulu (MASAK), 5 Haziran 2024 tarihli duyurusunda ödeme ve elektronik para kuruluşları sektörüne özgü şüpheli işlem bildirimlerine ilişkin usul ve esasları düzenleyen Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi (Rehber) ile Şüpheli İşlem Bildirim Rehberi Formu’nun (Form) güncellendiğini duyurdu.

5549 sayılı Suç Gelirlerinin Aklanmasının Önlenmesi Hakkında Kanuna istinaden yükümlüler MASAK Başkanlığına şüpheli işlem bildirimlerini göndermekle yükümlü olup; MASAK 13 Sıra No.lu Genel Tebliğinde yükümlüler için genel ve sektörel mahiyette şüpheli işlem bildirim rehberleri yayınlamaya MASAK yetkili. Bu kapsamda bankacılık sektöründe de olduğu gibi, ödeme ve elektronik para kuruluşları için de ilgili detaylar belirlenmiş durumda.

MASAK söz konusu Rehber’i ve Rapor’u, temsilciler ve sektör birliklerinden alınan görüş ve öneriler ile Kara Paranın Aklanması ve Terörizmin Finansmanı ile Mücadele Ulusal Risk Değerlendirmesi Raporu çerçevesinde güncellendi.

Rehber, 6493 sayılı Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun (Kanun) kapsamında faaliyet gösteren ödeme ve elektronik para kuruluşları tarafından şüpheli işlem bildirimlerinin nasıl yapılacağına dair esas ve usulleri düzenliyor.

Rehber’deki başlıca değişiklikleri aşağıda sizler için derledik:

— Form, güncel finansal teknolojileri kapsayacak şekilde sadeleştirildi.

— Sektöre özgü işlem (örneğin; pos işlemleri, kartlı işlemler) ve hesap türleri (örneğin; kredi hesabı, vadeli hesap, dijital cüzdan) Rehber’e eklendi.

— Gelişen ve değişen suç tipolojileri dikkate alınarak yeni şüpheli işlem türleri dahil edildi, bu da bu tip rehberlerin güncel gelişmelerle paralel olması için çalışmaların titizlikle yapıldığını gösteriyor.

— Bildirim kategorilerine, terör örgütü bilgileri ve kitle imha silahlarının yayılmasının finansmanı eklendi.

— Şüpheli işleme dair açıklama alanında bildirimlerin kalitesini artırmak amacıyla kontrol noktaları oluşturuldu.

— Referans değer tabloları güncellendi ve kodlamalar yenilendi.

— Kimlik tespit türü ve işleme aracılık eden finansal kuruluş bilgileri bölümleri ilave edildi.

— Yeni şüphe kategorileri eklendi (örneğin; sigara, alkol ve tütün mamulleri kaçakçılığı, piramit satış sistemleri, saadet zincirleri, sivil toplum kuruluşlarının suistimali, yasadışı yardım ve bağış toplama faaliyetleri) ve şüphe kategorisi seçimi zorunlu kılındı.

7 Haziran 2024 tarihine kadar elektronik olarak gönderilmiş şüpheli işlem bildirimleri Rehber’in güncellenmeden önceki versiyonu kapsamında yapıldı. Ancak, 7 Haziran 2024 tarihinden sonra şüpheli işlem bildirimlerinin yalnızca Rehber’de belirtilen esas ve usuller çerçevesinde gönderilmesi gerekiyor.

Rehber ve Form’un güncellenmesiyle birlikte, elektronik bildirim yapılmasını sağlayan “MASAK ONLINE 1.0” sistemi de en son teknoloji kullanılarak yeniden tasarlandı. Bu doğrultuda, “MASAK ONLINE 2.0” projesi kapsamında, erişim güvenliği artırıldı ve sektöre özel, esnek yapılar oluşturulmasına olanak sağlandı. Yükümlülerin bildirimlerini daha hızlı ve kolay yapabilmeleri için XML kılavuzu hazırlanarak sektör temsilcileri ile de paylaşıldı.