Açık Bankacılık Hizmetlerine İlişkin Rehber Yayımlandı

Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankası (TCMB), 30 Aralık 2022 tarihinde açık bankacılık hizmetleri hakkında “Ödeme Hizmetlerinde Veri Paylaşım Servislerine İlişkin Rehber” (Rehber) yayımladı.

Açık bankacılık (Open banking / open bank data), müşterilere daha iyi ve hızlı hizmetler sunulmasını amaçlayan bir hizmet türü. Bu kapsamda, müşterinin açık rızasıyla finansal sistemlerde yer alan verileri, üçüncü taraf hizmet sağlayıcıların erişimine açılır. Açık bankacılık hizmeti ile müşteriler finansal hesaplarında yer alan tüm verilerine tek ekran üzerinden erişim sağlayıp, işlemlerini gerçekleştirebilirler. Türkiye’de ise açık bankacılık hizmetleri, TCMB tarafından düzenlenip denetlenmekte.

Rehber’de; açık bankacılık faaliyeti tanımlanmış, Ödeme ve Menkul Kıymet Mutabakat Sistemleri, Ödeme Hizmetleri ve Elektronik Para Kuruluşları Hakkında Kanun’a (Kanun) eklenen “ödeme emri başlatma hizmeti” (m.12/f) ile “hesap bilgisi hizmeti” (m.12/g) ve bu iki hizmet hakkında lisans ve sertifikasyon süreçleri açıklanmıştır. Ayrıca Rehber’de açık bankacılık iş modeli kapsamında ödemeler alanında sıklıkla karşılaşılan bazı iş modellerine yönelik açıklamalar da yer almaktadır.

Rehber’de düzenlenen başlıca hususlar ise şöyle:

• Rehber’de Kanun’a eklenen “ödeme emri başlatma hizmeti (ÖBH)” ile “hesap bilgisi hizmeti (HBH)” açık bankacılık faaliyeti olarak açıklanmıştır. Bu hizmetler kısaca şu şekilde tanımlanabilir:

HBH: Müşteriye, birden fazla kuruluşta bulunan hesaplarına ilişkin bilgilerin derlenip çevrim içi platformda sunulmasıdır.

ÖBH: Müşterinin, başka bir ödeme hizmeti sağlayıcısı nezdindeki hesabından ödeme emri vermesine aracılık edilmesidir.

• Rehber’de sektörde görülen farklı iş modellerine yönelik faaliyet izninin gerekip gerekmediği değerlendirilmiştir. Bununla birlikte, nihai değerlendirmenin TCMB tarafından yapılacağı vurgulanmaktadır.
• HBH, temel olarak, “rıza tesisi” ve “hesap bilgilerinin alınması” olarak iki aşamadan oluşur. Bu kapsamda, Rehber’de bir hizmetin HBH olarak değerlendirilmesindeki ölçütler de detaylandırılmıştır.
• Rehber, HBH ve ÖBH’nin birbirinin ön şartını teşkil etmediğini ifade etmektedir. Bu kapsamda, her iki hizmet için ayrı ayrı lisans başvurusunda bulunulabileceği gibi her ikisi için aynı anda da başvuruda bulunulabileceği belirtilmektedir.

Rehber, ÖBH ve HBH’lerin nasıl değerlendirilmesi gerektiğine ilişkin yol gösterici bilgiler de içermektedir. Bu kapsamda, çeşitli senaryolar altında iş modelleri incelenmiş; bu iş modellerinin lisans gerektirip gerektirmediği açıklanmıştır. TCMB tarafından yayımlanan Rehber’in, açık bankacılık hizmetlerinde yol gösteri olması beklenmekte.

Rehber’in tam metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Tagged with: Gökçe, Yağmur Yollu, Elif Aksöz, Fintech