2025 Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı Yayımlandı: Dijital Dönüşüm ve Sağlık Verileri Alanında Yeni Adımlar

2025 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı 30 Ekim 2024’te Resmî Gazete’de yayımlandı.

Planda pek çok başlık ön plana çıkıyor. Bu kapsamda, önceki yıllarda da hedefler arasında yer alan GDPR’a uyumluluk hedeflerinin küresel ticarette mal ve hizmet ihracatını desteklemek amacıyla tekrar vurgulanması kritik. Yine, özellikle dijital kamu hizmetlerinin kullanıcı odaklı, bütüncül ve katılımcı bir yaklaşımla yaygınlaştırılması ve kullanımının artırılması amacıyla eklenen pek çok tedbir de oldukça anlamlı. Bu amaçla dijital dönüşümde AB mevzuatı ve uluslararası standartlarla uyumlu şekilde siber güvenliğin güçlendirilmesi ve kritik altyapı sektörlerinin güncellenmesine, siber güvenlik standartlarının oluşturulmasına ve AB Siber Dayanıklılık Yasası ile uyumlu mevzuatın hazırlanmasına vurgu yapılıyor. Özellikle Ulusal Veri Stratejisi ve Eylem Planı’nın uygulamaya konulması ve “açık veri” mevzuatıyla ulusal açık veri portalı kurulması hedefleri de önemli hususlardan birkaçı.

Bunlar yanında öne çıkan bir diğer önemli konu, sağlık verilerinin anonimleştirilerek özellikle Ar-Ge ve ekonomik değer yaratma amacıyla ikincil kullanımına yönelik altyapının oluşturulması hedefi.

Bu plan, esasen AB’deki European Health Data Space (EHDS) çalışmalarının bizdeki “başlangıç adımları” olarak adlandırılabilir. Nitekim EDHS ile de sağlık verilerinin AB içerisinde birincil ve ikincil kullanımı amaçlanıyor. İlgili “alan”, GDPR, Veri Yönetişimi Yasası, Veri Yasası ve NIS2 Direktifi temel alınarak oluşturuluyor. Henüz tamamlanmış bir geçiş olmasa da AB üyesi ülkelerin 2025'e kadar MyHealth@EU'ya katılımının tamamlanması bekleniyor.

EHDS esas olarak; bireylerin elektronik sağlık verilerine dijital erişimini artırmak, elektronik sağlık kayıtları ve ilgili sistemler için tek bir pazar oluşturmak ve sağlık verilerinin araştırma, inovasyon ve politika oluşturma süreçlerinde güvenli kullanımını sağlamak amacıyla kurgulanmıştı.

Kritik olan ikincil kullanım ise plandakine benzer. Bu kapsamda EDHS uyarınca; gereken şartların sağlanması halinde,

▪️ İkincil kullanım için sağlık verilerine siber güvenlik standartlarına uygun, kapalı ve güvenli ortamlarda erişilebilecek ve yalnızca anonimleştirilmiş veya takma adla işlenmiş veriler kullanılabilecek.

▪️ İlgili sağlık verileri araştırma, inovasyon, halk sağlığı ve kişiselleştirilmiş tıp gibi alanlarda kullanılabilecek.

▪️ Bu verilere erişim üye devletlerin katılımı ile “HealthData@EU” dijital altyapısı üzerinden sağlanacak.

Planın mevzuatımıza nasıl yansıyacağı ve özellikle sağlık verilerinin ikincil kullanımı için nasıl bir sistematik kurgulanacağı sektörde merak konusu.

2025 yılı Cumhurbaşkanlığı Yıllık Programı’nın tam haline buradan ulaşabilirsiniz. EHDS’ye ilişkin daha detaylı bilgiye ise buradan ulaşabilirsiniz (Yalnızca İngilizcesi mevcut).