Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası ve Uluslararası Kalkınma Birliği ile Akdedilen Karbon Piyasası Geliştirme Projesine İlişkin Hibe Anlaşması Yayımlandı

Türkiye Cumhuriyeti ile Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası ve Uluslararası Kalkınma Birliği arasında karbon fiyatlandırma mekanizmalarının geliştirilmesi ve uygulanması ile buna yönelik uzmanlık ve kapasiteyi artırmak amacıyla akdedilen hibe anlaşması Resmî Gazete’de yayımlanmıştır.

12 Aralık 2023 tarihli ve 32397 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanan Türkiye Cumhuriyeti ile Uluslararası İmar ve Kalkınma Bankası ve Uluslararası Kalkınma Birliği (“Banka”) arasında akdedilen hibe anlaşması (“Hibe Anlaşması”) ile karbon fiyatlandırma mekanizmalarının geliştirilmesi ve uygulanması ile buna yönelik uzmanlık ve kapasitenin artırılması amacıyla Türkiye Cumhuriyeti’ne sağlanan hibenin kullanımına yönelik usul ve esaslar düzenlenmiştir. Hibe Sözleşmesi, Türkiye Cumhuriyeti tarafından 18 Ekim 2023 tarihinde imzalanmış olup sözleşme kapsamında sağlanacak hibe tutarı 4.950.000 ABD Doları’dır.

Karbon fiyatlandırmasının geliştirilmesi için politika analizi ve yol haritası, karbon fiyatlandırması tasarımı ile uygulanması ve ortak faaliyetler olmak üzere üç kısım amaçtan oluşan proje kapsamında genel hatlarıyla aşağıdaki hedeflerin gerçekleştirilmesi planlanmaktadır:

• Karbon fiyatlandırmasının etkinliğini destekleyen mevcut mevzuat, vergi, harç ve teşviklerin değerlendirilmesi,
• Karbon fiyatlandırma araçlarını olumlu veya olumsuz etkileyebilecek sübvansiyonlar, mevzuatlar, araçlar, vergiler, harçlar ve teşviklerin bir listesinin geliştirilmesi ile bunların revizyonu için öneriler,
• Geçiş politikalarının ve çalışma programının belirlenmesi,
• Karbon fiyatlandırması tasarımının ulusal emisyon ticaret sistemi, karbon vergilendirmesi ve kredilendirme mekanizması ile belirlenmesi,
• Bu hususlarda pazar araştırması, tanıtım programları, strateji ve eylem planı geliştirmesi dahil raporlama, eğitim ve araştırma faaliyetlerinin yürütülmesi.

Hibe Sözleşmesi ve Banka’nın onayladığı proje uygulama rehberi (“PUR”) kapsamında bu hedeflerin gerçekleştirilmesinde Çevre, Şehircilik ve İklim Değişikliği Bakanlığı'na bağlı kuruluş İklim Değişikliği Başkanlığı yetkili olacaktır.

Hibe Sözleşmesi’nin diğer önemli satır başlıkları aşağıdaki gibidir:

• Projenin yürütülmesi esnasında 1 Ekim 2018 tarihinde yürürlüğe giren Banka’nın Çevresel ve Sosyal Standartları’na (“ÇSS”) uyulması zorunlu tutulmuş olup bu doğrultuda gerekli raporlama ve faaliyetlerin İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından Banka’ya bildirileceği düzenlenmiştir. Ayrıca ÇSS kapsamında, projeden etkilenen kişilerin öneri ve şikayetlerini ulaştırabilmeleri için bir şikayet mekanizmasının İklim Değişikliği Başkanlığı tarafında kurulacağı düzenlenmektedir.
• Banka’nın tutulacak kayıt ve bilgileri Piyasa Uygulama Ortaklığı Çoklu Donör Vakıf Fonu’nun (Partnership for Market Implementation Facility Multi-Donor Fund) donörlerine ifşa etme yetkisi dolayısıyla İklim Değişikliği Başkanlığı tarafından yürütülecek faaliyetler ve raporlamalar oldukça önem arz etmektedir.
• Banka tarafından sağlanan hibe, Hibe Sözleşmesi’nin imza tarihinden önce yapılan ödemeler için kullanılamayacak olup kullanım için son tarih 31 Ağustos 2028’dir.

Hibe Sözleşmesi’nin yürürlük ve feshe ilişkin düzenlemeleri kapsamında; (i) PUR’un uygun formatta hazırlanarak Banka tarafından kabul edildiğine ve (ii) sözleşmenin uygulanması için gerekli yetkilendirmelerinin tamamlanmış olduğuna yönelik ispatlayıcı belgelerin, Banka tarafından teyit edildiğine dair bildirimde bulunulan tarihte sözleşme yürürlüğe girecektir.

Hibe Sözleşmesi’nin sözleşme tarihinden itibaren doksan gün içinde yürürlüğe girmemesi durumunda, gecikme sebepleri incelendikten sonra Banka tarafından yeni bir tarih belirlenmedikçe, sözleşme tüm hüküm ve koşullarıyla birlikte sona erecektir.

Hibe Sözleşmesi’nin tam metnine bu bağlantıdan erişebilirsiniz.