Esin / Sağlık & Yaşam Bilimleri Bülteni - Nisan 2023

Türkiye İlaç ve Tıbbi Cihaz Kurumu (“Kurum”) geçtiğimiz haftalarda, (AB) 2017/745 Sayılı ve (AB) 2017/746 Sayılı Tüzükler hakkında duyuru, Ruhsatlı Beşeri Tıbbi Ürünler Listesi hakkında duyuru, Tıbbi Cihazların Elektronik Kullanım Talimatlarına İlişkin Tebliğ ve İyonlaştırıcı Radyasyon ve Radyonüklit Kullanılarak Sunulan Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik’i yayımladı.

Kurum ayrıca Tıbbi Cihaz Yönetmeliği, İn Vitro Tanı Amaçlı Tıbbi Cihaz Yönetmeliği, Özel Hastaneler Yönetmeliği, Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik ve Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ’de değişiklik yaptı. Ek olarak, İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunuldu.

(AB) 2017/745 Sayılı ve (AB) 2017/746 Sayılı Tüzükler

Kurum, 20 Mart 2023 tarihinde tıbbi cihazların tedarik edilememe riskini azaltmaya yönelik (AB) 2017/745 Sayılı ve (AB) 2017/746 Sayılı Tüzük’ün belirli tıbbi cihazların ve in vitro tanı amaçlı tıbbi cihazların geçiş hükümlerini tadil eden Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü’nün (“Tüzük”) AB Resmi Gazetesi’nde yayımlanarak yürürlüğe girdiğine dair duyuru yayımlamıştır.

Bu kapsamda 90/385/AET ve 93/42/EEC sayılı Direktifler uyarınca düzenlenmiş olan cihazlar, Tüzük’te belirtilen koşulları yerine getirmeleri şartıyla aşağıda belirtilen tarihlere kadar piyasaya arz edilebilecek veya hizmete sunulabilecektir:

• Sınıf III cihazlar ve sütürler, zımba telleri, dental dolgular, dental braketler, diş kronları, vidalar, kamalar, plaklar, teller, pinler, klipsler ve konektörler hariç sınıf IIb implante edilebilir cihazlar 31 Aralık 2027 tarihine kadar,
• • Yukarıda belirtilenler haricindeki sınıf IIb cihazlar, sınıf IIa cihazlar ve steril durumda veya ölçüm fonksiyonuna sahip olarak piyasaya arz edilen sınıf I cihazlar 31 Aralık 2028 tarihine kadar,
• • 93/42/EEC sayılı Direktif uyarınca uygunluk değerlendirme prosedürünün bir onaylanmış kuruluşun dahiliyetini gerektirmediği, 26 Mayıs 2021 tarihinden önce uygunluk beyanı düzenlenmiş ve AB Tıbbi Cihazlar Yönetmeliği uyarınca uygunluk değerlendirme prosedürü bir onaylanmış kuruluşun dahiliyetinin gerektiği cihazlar 31 Aralık 2028 tarihine kadar.

Söz konusu Tüzük’ün yürürlük tarihi itibariyle Türkiye’de de geçerli olabilmesi adına Tıbbi Cihaz Yönetmeliğinin geçiş hükümleri ile İn Vitro Tanı Tıbbi Cihaz Yönetmeliğinde gerekli değişiklikler yapılması amacıyla çalışmalar yürütülmektedir.

Duyuruya buradan ulaşabilirsiniz.

İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi

20 Mart 2023 tarihinde İspençiyari ve Tıbbi Müstahzarlar Kanunu ile Bazı Kanunlarda ve 663 Sayılı Kanun Hükmünde Kararnamede Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Teklifi Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulmuştur. Kanun Teklifi ile Ecza Ticarethaneleriyle Sanat ve Ziraat İşlerinde Kullanılan Zehirli ve Müessir Kimyevi Maddelerin Satıldığı Dükkanlara Mahsus Kanun’a, Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun ve Ecza Ticarethaneleri ve Ecza Ticarethanelerinde Bulundurulan Ürünler Hakkında Yönetmelik düzenlemelerine paralel yönde ek madde eklenmesi ön görülmektedir.

Bu kapsamda ecza ticarethaneleri beşeri tıbbi ürünlerin, ürün alış, satış, iade, satış iptal, ihracat, ihracat iptal, mal devir, mal devir iptal gibi işlemler ile miadı dolma, çalınma, bozunma ve benzeri nedenlerle vasfını yitirmiş beşeri tıbbi ürünlerin deaktivasyon işlemlerini ilaç takip sistemine bildirmelidir.

Kanun Teklifi’ne buradan ulaşabilirsiniz

Ruhsatlı Beşeri Tıbbi Ürünler Listesi Hakkında Duyuru

Kurum 24 Mart 2023 Ruhsatlı Beşeri Tıbbi Ürünler Listesi (“Liste”) hakkında duyuru yayımlamıştır. Bu kapsamda, Liste’de yer alan ve barkod numaralarının bulunmadığı tespit edilen ürünler için aynı listeye “Ruhsatı Askıya Alınacak Ürünler” ve “Ambalaj Boyutu İptal Edilecek Ürünler” isimli sekmeler eklenmiştir. Bu sekmelerde yer alan ürünler için ruhsat sahibi firmaların 24 Nisan 2023 tarihine kadar barkod onay yazılarıyla birlikte Kurum’a barkod bildiriminde bulunmaları gerekmektedir.

Duyuru’ya buradan ulaşabilirsiniz.

Tıbbi Cihaz Yönetmeliği

Kurum 2 Nisan 2023 tarihinde Tıbbi Cihaz Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’i yayımlamıştır. Bu kapsamda Tıbbi Cihaz Yönetmeliği’nde (“Yönetmelik”) Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde 1 Aralık 2022 tarihli ve (AB) 2022/2347 sayılı Komisyon Uygulama Tüzüğü ile 15 Mart 2023 tarihli ve (AB) 2023/607 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü dikkate alınarak değişiklikler yapılmıştır. Bu kapsamda getirilen başlıca yenilikler aşağıdaki gibidir:

• 25 Mayıs 2017 tarihinden itibaren, yürürlükten kaldırılan Tıbbi Cihaz Yönetmeliği ve Vücuda Yerleştirilebilir Aktif Tıbbi Cihazlar Yönetmeliğine uygun olarak onaylanmış kuruluşlar tarafından düzenlenen, devamında geri çekilmeyen ve 26 Mayıs 2021 tarihinde hala geçerli olan sertifikalar, sertifikada belirtilen sürenin bitiminden sonra cihazların ilgili risk sınıfı için aşağıda belirtilen tarihlere kadar geçerliliğini koruyacaktır:
• Sınıf III cihazlar ve süturlar, zımba telleri, dental dolgular, dental braketler, diş kronları, vidalar, kamalar, plaklar, teller, pinler, klipsler ve konektörler hariç sınıf IIb implante edilebilir cihazlar 31 Aralık 2027 tarihine kadar,
• Yukarıda belirtilenler haricindeki sınıf IIb cihazlar, sınıf IIa cihazlar ve steril durumda veya ölçüm fonksiyonuna sahip olarak piyasaya arz edilen sınıf I cihazlar 31 Aralık 2028 tarihine kadar.
• 25 Mayıs 2017 tarihinden itibaren, Yürürlükten kaldırılan Tıbbi Cihaz Yönetmeliği ve Vücuda Yerleştirilebilir Aktif Tıbbi Cihazlar Yönetmeliğine uygun olarak onaylanmış kuruluşlar tarafından düzenlenen, 26 Mayıs 2021 tarihinde hala geçerli olan ve 20 Mart 2023 tarihinden önce geçerliliği sona eren sertifikalar, yalnızca aşağıdaki koşullardan birinin yerine getirilmesi durumunda yukarıda belirtilen tarihlere kadar geçerli kabul edilir:
• Sertifikanın sona erme tarihinden önce, imalatçı ile onaylanmış kuruluş arasında, süresi dolmuş sertifikanın kapsadığı cihaz veya bu cihazın yerine geçmesi amaçlanan bir cihaz ile ilgili uygunluk değerlendirmesi için Yönetmelik’e uygun olarak yazılı bir anlaşma imzalanması,
• Kurum’un uygulanabilir uygunluk değerlendirme prosedüründe bir istisna kabul etmesi veya imalatçıdan uygulanabilir uygunluk değerlendirme prosedürünü gerçekleştirmesini talep etmesi.
• Yürürlükten kaldırılan Tıbbi Cihaz Yönetmeliği uyarınca uygunluk değerlendirme prosedürünün bir onaylanmış kuruluşun dahiliyetini gerektirmediği, 26 Mayıs 2021 tarihinden önce uygunluk beyanı düzenlenmiş ve Yönetmelik uyarınca uygunluk değerlendirme prosedürünün bir onaylanmış kuruluşun dahiliyetini gerektirdiği cihazlar, 31 Aralık 2028 tarihine kadar piyasaya arz edilebilir veya hizmete sunulabilir.
• Cihazların yukarıda belirtilen tarihlere kadar piyasaya arz edilebilmesi ya da hizmete sunulabilmesi için aşağıdaki şartların sağlanması gerekmektedir:
• Cihazların, uygulanabilir olduğu şekilde, yürürlükten kaldırılan Tıbbi Cihaz Yönetmeliğine veya Vücuda Yerleştirilebilir Aktif Tıbbi Cihazlar Yönetmeliğine uygun olmaya devam etmesi.
• Tasarımda ve kullanım amacında önemli bir değişiklik olmaması.
• Cihazların; hastaların, kullanıcıların veya diğer kişilerin sağlığı veya güvenliğine ya da kamu sağlığının korunmasına ilişkin diğer hususlara yönelik kabul edilemez bir risk teşkil etmemesi.
• 26 Mayıs 2024 tarihine kadar, imalatçının bir kalite yönetim sistemini uygulamaya koyması.
• 26 Mayıs 2024 tarihine kadar, imalatçının veya yetkili temsilcinin yürürlükten kaldırılan Tıbbi Cihaz Yönetmeliği ve Vücuda Yerleştirilebilir Aktif Tıbbi Cihazlar Yönetmeliği uyarınca sertifikası bulunan cihazla ilgili ya da bu cihazın yerine geçmesi amaçlanan bir cihazla ilgili uygunluk değerlendirmesine yönelik onaylanmış kuruluşa resmi başvuruda bulunulmuş olması.
• 26 Eylül 2024 tarihine kadar onaylanmış kuruluş ile imalatçının uygunluk değerlendirmesi için yazılı bir anlaşma imzalaması.
• İmalatçı, Kurum tarafından atanmış olan onaylanmış kuruluş ile gözetimi gerçekleştireceği konusunda anlaşmadığı sürece sertifikayı düzenleyen onaylanmış kuruluş, sertifikalandırdığı cihazlara ilişkin uygulanabilir gereklilikler açısından uygun gözetimden sorumlu olmaya devam edecektir.
• Uygunluk değerlendirmesi için yazılı anlaşmayı imzalayan onaylanmış kuruluş, en geç 26 Eylül 2024 tarihine kadar yazılı anlaşma kapsamındaki cihazlarla ilgili gözetimden sorumlu olacaktır. Yazılı anlaşmanın, yürürlükten kaldırılan Tıbbi Cihaz Yönetmeliği veya Vücuda Yerleştirilebilir Aktif Tıbbi Cihazlar Yönetmeliği uyarınca düzenlenmiş bir sertifikası olan bir cihazın yerine geçmesi amaçlanan bir cihazı kapsadığı durumlarda, gözetim, yerine geçilecek cihaza göre yürütülecektir.

Düzenlemeler 20 Mart 2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik’e buradan ulaşabilirsiniz

İn Vitro Tanı Amaçlı Tıbbi Cihaz Yönetmeliği

Kurum 2 Nisan 2023 tarihinde İn Vitro Tanı Amaçlı Tıbbi Cihaz Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’i yayımlamıştır. Bu kapsamda İn Vitro Tanı Amaçlı Tıbbi Cihaz Yönetmeliği’nde (“Yönetmelik”) Avrupa Birliği mevzuatına uyum çerçevesinde 25 Ocak 2022 tarihli ve (AB) 2022/112 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü ile 15 Mart 2023 tarihli ve (AB) 2023/607 sayılı Avrupa Parlamentosu ve Konsey Tüzüğü dikkate alınarak değişiklikler yapılmıştır. Bu kapsamda getirilen başlıca yenilikler aşağıdaki gibidir:

• Yürürlükten kaldırılan Vücut Dışında Kullanılan (İn Vitro) Tıbbi Tanı Cihazları Yönetmeliği uyarınca 26 Mayıs 2022 tarihinden önce yasal olarak piyasaya arz edilen cihazlar ve 26 Mayıs 2022 tarihinden itibaren yasal olarak piyasaya arz edilen cihazlar, piyasada bulundurulmaya veya hizmete sunulmaya devam edebilecektir.

Düzenlemeler 20 Mart 2023 tarihi itibariyle yürürlüğe girmiştir.

Yönetmelik’e buradan ulaşabilirsiniz.

Tıbbi Cihazların Elektronik Kullanım Talimatlarına İlişkin Tebliğ

Kurum 6 Nisan 2023 tarihinde Tıbbi Cihazların Elektronik Kullanım Talimatlarına İlişkin Tebliğ’i yayımlamıştır. Tebliğ ile 2 Nisan 2015 tarihli ve 29314 sayılı Tıbbi Cihazların Elektronik Kullanım Talimatları Hakkında Tebliğ yürürlükten kaldırılmıştır. Bu kapsamda getirilen başlıca yenilikler aşağıdaki gibidir:

• Kullanıcılara kağıt ortam yerine elektronik ortamda kullanım talimatları sağlayan imalatçılar, elektronik kullanım talimatlarını görüntülemek için kullanılabilecek farklı cihazlarla bu talimatları görüntüleyen internet sitesinin uyumluluğunun değerlendirilmesini ve kullanım talimatlarının farklı sürümlerinin yönetimini kapsayan dokümante edilmiş bir risk değerlendirmesini gerçekleştirmekle yükümlüdür.
• İmalatçılar, kullanım talimatlarını implante edilebilir cihazlar haricinde belirli bir son kullanma tarihi olan cihazlar için son cihazın piyasaya arz edilmesinden itibaren 10 yıl ve en son üretilen cihazın son kullanma tarihinin bitiminden itibaren en az iki yıl boyunca elektronik ortamda sunmaya devam etmelidir.
• İmalatçılar, kullanım talimatlarını implante edilebilir cihazlar ve belirli bir son kullanma tarihi olmayan cihazlar için, en son cihazın piyasaya arz edilmesinden itibaren 15 yıl boyunca elektronik ortamda kullanıcılara sunmaya devam etmelidir.
• İmalatçılar, kullanım talimatlarını Türkçe ve uygulanabildiği durumlarda cihazın kullanıcıya ya da hastaya sunulduğu Avrupa Birliği üyesi ülkenin belirlediği Avrupa Birliği resmi dilinde/dillerinde olacak şekilde internet sitelerinde bulundurmalıdır.

Tebliğ’e buradan ulaşabilirsiniz.

Özel Hastaneler Yönetmeliği

Kurum 7 Nisan 2023 tarihinde Özel Hastaneler Yönetmeliğinde Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’i yayımlamıştır. Bu kapsamda getirilen başlıca yenilikler aşağıdaki gibidir:

• • Doğal afet, genel salgın hastalık, kısmi veya genel seferberlik ilanı gibi mücbir sebeplerden dolayı özel hastanenin faaliyeti Sağlık Bakanlığı’nca en fazla beş yıl süreyle askıya alınabilir.
• Yatak sayılarına ilişkin düzenlemeler yürürlüğe girmeden önce ruhsat almış olan veya ön izin ve ruhsatlandırma işlemleri devam eden özel hastanelerin yatak sayıları 31 Aralık 2024 tarihine kadar ilgili düzenlemelere uygun hale getirilmelidir.
• 1 Ocak 2019 tarihinden önce Sağlık Bakanlığı’ndan ön izin almış özel hastanelerden beş yıllık ruhsatlandırma süresi sonunda ruhsat işlemlerini tamamlayamayanlara, bir kereye mahsus olmak üzere 31 Aralık 2028 tarihine kadar ruhsatlandırma işlemlerini tamamlaması amacıyla ek süre verilecektir.
• 7 Ocak 2023 tarihinden önce muayenehanesi bulunan hekimler, sözleşme yapacakları tıp merkezi ve/veya özel hastaneden en fazla ikisinde kadro sınırlamasından muaf tutulacaktır. Bu hekimlerin muayenehanelerini kapatmaları ve üç ay içinde aynı ya da farklı ilde tekrar açmaları şartıyla muafiyetleri devam edecektir.

Yönetmelik’e buradan ulaşabilirsiniz.

Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelik

Kurum 7 Nisan 2023 tarihinde Ayakta Teşhis ve Tedavi Yapılan Özel Sağlık Kuruluşları Hakkında Yönetmelikte Değişiklik Yapılmasına Dair Yönetmelik’i yayımlamıştır. Bu kapsamda getirilen başlıca yenilikler aşağıdaki gibidir:

• Doğal afet, genel salgın hastalık, kısmi veya genel seferberlik ilanı gibi mücbir sebeplerden dolayı özel sağlık kuruluşunun faaliyeti Sağlık Bakanlığı’nca en fazla beş yıl süreyle askıya alınabilir.
• Tıp merkezleri, muayenehanesi bulunan hekimin hizmet verdiği ilde ilgili branşta hizmet vereceği özel sağlık kuruluşu bulunmaması halinde mümkün olan en yakın ilde Sağlık Bakanlığı’nca planlama amacıyla oluşturulan ilgili komisyonlardan görüş alarak sözleşme yapabilir.
• 7 Ocak 2023 tarihinden önce muayenehanesi bulunan hekimler, sözleşme yapacakları tıp merkezi ve/veya özel hastaneden en fazla ikisinde kadro sınırlamasından muaf tutulacaktır. Bu hekimlerin muayenehanelerini kapatmaları ve üç ay içinde aynı ya da farklı ilde tekrar açmaları şartıyla muafiyetleri devam edecektir.
• 7 Ocak 2023 tarihi ile 7 Nisan 2023 tarihi arasında muayenehanesini kapatanların muafiyet hakları, 7 Nisan 2023 tarihi itibarıyla başlayacaktır.

Yönetmelik’e buradan ulaşabilirsiniz.

Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğ

Kurum 8 Nisan 2023 tarihinde Yataklı Sağlık Tesislerinde Yoğun Bakım Hizmetlerinin Uygulama Usul ve Esasları Hakkında Tebliğde Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ’i yayımlamıştır. Bu kapsamda getirilen başlıca yenilikler aşağıdaki gibidir:

• Faaliyette olan özel sağlık tesisleri bünyesindeki mevcut kalp ve damar cerrahisi yoğun bakım servislerinde en az dört yoğun bakım yatağı ve tek yataklı bir temas izolasyon odası ile sağlık tesisi kadrosunda en az üç kalp ve damar cerrahisi uzman tabip asgari sayısını en geç 31 Aralık 2024 tarihine sağlaması gerekmektedir.
• 21 Ağustos 2020 tarihinden önce ruhsat almış olan veya ön izin ve ruhsatlandırma işlemleri devam eden hastaneler en geç 31 Aralık 2024 tarihine kadar yeni doğan yoğun bakım servislerini aynı fiziki alan içinde en fazla 20 kuvöz bulunacak şekilde düzenlemelidir.
• 21 Ağustos 2020 tarihinden önce ruhsat almış olan veya ön izin ve ruhsatlandırma işlemleri devam eden birden fazla seviyede dağıtıma uygun olan erişkin yoğun bakım ve yeni doğan yoğun bakım servisi bulunan hastanelerin tamamında en geç 31 Aralık 2024 tarihi itibariyle Sağlık Bakanlığı planlamaları doğrultusunda uygun görülen en az iki seviyede yoğun bakım servisi ya da yatağı bulunması gerekmektedir.

Tebliğ’e buradan ulaşabilirsiniz.

İyonlaştırıcı Radyasyon ve Radyonüklit Kullanılarak Sunulan Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik

Cumhurbaşkanı kararı ile 13 Nisan 2023 tarihinde İyonlaştırıcı Radyasyon ve Radyonüklit Kullanılarak Sunulan Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik yayımlanmıştır. Yönetmelik ile 25 Nisan 2022 tarihli ve 5530 sayılı Cumhurbaşkanı Kararı ile yürürlüğe konulan İyonlaştırıcı Radyasyon ve Radyonüklit Kullanılarak Sunulan Sağlık Hizmetleri Hakkında Yönetmelik yürürlükten kaldırılmıştır. Bu kapsamda getirilen başlıca yenilikler aşağıdaki gibidir:

• Radyasyon onkolojisi merkezlerinde;
• İyonlaştırıcı radyasyon kaynağının bulunduğu alanın içinde, dışında ve giriş kapısı üstünde radyasyon üretiminin açık veya kapalı olduğunu gösteren radyasyon uyarı ışıkları bulundurulmalıdır.
• Radyoaktif kaynak içeren uygulamalarda, radyoaktif kaynakların güvenlik ve emniyetinin sağlanması için gerekli önlemler alınmalıdır.
• Tedavi cihazları için ayrı bir kumanda odası bulunmalı ve cihaz odası içerisinde kumanda ünitesi yer almamalıdır. Kör nokta kalmaksızın, şaşırtma koridoru dahil tedavi odasının tamamının görüntülenebilmesi için yeterli sayıda kapalı devre televizyon sistemi bulunmalıdır.
• İyonlaştırıcı radyasyon kaynağının bulunduğu alanda, tedavi esnasında kapının açılması durumunda radyasyon üretimini durduracak devre kesici sisteminin bulunması ve kapının açılması ile radyasyon üretiminin durdurulması durumunda radyasyon üretiminin sadece kumanda ünitesinden tekrar başlatılabilir olması sağlanmalıdır.
• İyonlaştırıcı radyasyon kaynağının bulunduğu alanda, acil durumlarda radyasyon üretimini tamamen kapalı duruma geçirecek acil durum durdurma düğmesi bulundurulmalıdır.
• Radyoaktif kaynak içeren uygulamalarda, elektrik kesintileri ve arızaları durumunda radyoaktif kaynakları güvenli ve emniyetli konumuna alan otomatik sistemler bulunmalıdır.
• 13 Nisan 2023 tarihi itibariyle faal halde bulunan merkezlerin radyasyon alanları 13 Nisan 2028 tarihine kadar düzenlemelere uygun hale getirilmelidir.

Yönetmelik’e buradan ulaşabilirsiniz.

Sonuç

Kurum sağlık sektöründe faaliyet gösteren şirketlere rehberlik etmeye devam etmektedir. Sağlık sektöründe faaliyet gösteren tüm ilgili şirketler, Kurum’un duyurularını yakından takip etmeli ve mevzuatta yer alan yükümlülüklerini Kurum’un yönlendirmeleri doğrultusunda yerine getirmelidir

Tagged with: Esin Attorney Partnership, Can Sözer, Yiğit Acar, Ayça Doğu Öztürk, Gizem Nur Giacomini, Berk Furkan Derici, Life Sciences, Healthcare