Reklam Kurulundan Üst Sınırdan Ceza (05.12.2025)

Reklam Kurulunun (“Kurul”) 9 Ekim 2025 tarihli 362 sayılı Reklam Kurulu Basın Bülteni (“Bülten”), 21 Kasım 2025 tarihinde Ticaret Bakanlığının resmi internet sitesinde yayımlandı. Bülten'de, Kurul’un kozmetik, dijital medya ve giyim sektörlerine yönelik önemli değerlendirmelerine yer veriliyor.

Bu yazımızda, söz konusu üç karar kapsamında öne çıkan tespitleri ve değerlendirmeleri sizler için özetledik.

1. Kurul’dan Üst Sınırdan Ceza

Kurul, bu kararında Glint markalı temizlik ürünün farklı mecralardaki reklam ve tanıtım uygulamalarını inceliyor. Glint markalı temizlik ürününün hem internette yer alan reklam ve tanıtımlarında hem de ürünün ambalajında “%100 Bitkisel”, “FDA Onaylı”, “Çevre Dostu”, “Kimyasal İçermez”, “Dünyada İlk ve Tek Susuz Temizlik”, “Astım hastaları için uygundur” gibi birçok güçlü iddia bulunuyor.

Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nin “İspat Külfeti” başlıklı 9. maddesi uyarınca reklam verenler, reklamlarında yer alan iddiaların doğruluğunu ispatla yükümlü.

Bu noktada, Kurul tarafından Glint’in reklamlarında yer verdiği güçlü iddiaları destekleyecek bilimsel veri ve belgeleri sunup sunamadığı araştırılıyor.

Yapılan inceleme sonucunda, Glint‘in bahsi geçen güçlü iddialarını ispatlayamadığı, ayrıca ürünlerin her hâlükârda insan sağlığı açısından zararlı kimyasal içermemesi gerekmesine rağmen reklamlarda "Güvenli", "Zararlı kimyasallar içermez" gibi ifadelerin kullanması tüketiciyi yanıltıcı nitelikte değerlendiriliyor.

Kurul tarafından, Glint’e 8.635.800 TL idari para ve anılan reklamlara durdurma cezası veriliyor. Bu tutar, 2025 yılı için internet aracılığı ile gerçekleşen aykırılıklara uygulanabilecek üst sınır ceza miktarına karşılık geliyor.

Bilindiği üzere, 2025 yılı itibarıyla internet üzerinden yapılan tanıtımlarda uygulanabilecek idari para cezasının alt sınırı 863.580 TL, üst sınırı ise 8.653.800 TL.

Kurul’un bugüne kadarki genel yaklaşımının daha çok alt sınırdan ceza vermek yönünde olması sebebiyle bu karar, Kurul’un aykırılığın niteliğine göre üst sınırdan ceza uygulama yetkisini kullanabileceğini açıkça göstermesi bakımından dikkat çekiyor.

2. İngilizce İfadelerle Yapılan Reklam ve Tanıtımlara Durdurma Cezası

Kurul bu kararında, reklam verene ait fiziki mağazada kullanılan "All New Season Items-%40 Off-Sale" şeklinde, İngilizce olarak yapılan reklam ve tanıtımları inceliyor.

Yapılan incelemede, reklam metninde yer alan ifadelerin yabancı dil bilgisi gerektirmesi sebebiyle, reklamların İngilizce bilmeyen tüketiciler açısından anlam karışıklığı yaratabileceği değerlendiriliyor ve firmaya bu reklamları durdurma cezası veriliyor.

Bu karar ile Kurul’un reklam ve tanıtımlarda İngilizce ifadelerin kullanılmasına tamamen karşı olmadığı, ancak reklamların tüm tüketiciler tarafından anlaşılır olması için kullanılan yabancı dil ifadelerin Türkçe karşılıklarıyla birlikte verilmesini beklediği netleşmiş oluyor.

Bununla birlikte gümrüksüz satış mağazaları (yaygın adıyla “Duty Free mağazaları”) işleten okuyucularımızın “ama biz oralarda sadece İngilizce reklam yapıyoruz” dediğini duyar gibiyiz. Bu okuyucularımız rahat olabilir: T.C. Ticaret Bakanlığı Gümrükler Genel Müdürlüğü bu mağazaların Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’a (dolayısıyla bunun içerisindeki reklam hükümlerine) tabi olmadığı görüşünde…

Bu mağazaların tabi olduğu mevzuat Gümrüksüz Satış Mağazaları Yönetmeliği bazı bilgilendirmeler için Türkçe dahil belirli dilleri mecbur tutsa da reklam ve tanıtımlarla ilgili bir Türkçe zorunluluğu getirmiyor.

3. Disney Plus’ın Reklamlı/Reklamsız Abonelik Modeli Kurul’dan Onay Aldı

Disney Plus, 12 Şubat 2025 itibarıyla yeni reklamlı abonelik modelini hayata geçirerek kullanıcılara ‘Disney Plus Reklamlı’ ve ‘Disney Plus Reklamsız’ olmak üzere iki farklı izleme modeli sunmaya başlamıştı. Bu kapsamda hâlihazırda Disney Plus aboneliği olan kullanıcılar, abonelik yenileme dönemlerinde otomatik olarak reklamlı abonelik seçeneğine geçirilmişti. 

Disney Plus’ın hem reklamlı abonelik modelini devreye alması hem de mevcut kullanıcıları otomatik olarak bu abonelik modeline geçirmesi tüketiciler nezdinde ciddi bir tepkiye yol açmış; çok sayıda tüketici söz konusu uygulamaya ilişkin şikâyetlerini çeşitli platformlar üzerinden dile getirmişti.

Nitekim, tüketicilerin şikâyetlerini Reklam Kurulu ile de paylaşmaları üzerine Kurul, Disney Plus’ın yeni abonelik sistemine geçiş sürecinde yürüttüğü reklam ve ticari uygulamaları mercek altına aldı.

Disney Plus’ın savunması ve Kurul tarafından yapılan inceleme sonucunda Kurul, Disney Plus’ın, reklamlı ve reklamsız abonelik seçeneklerine ilişkin güncellemeler hakkında gerek basında yaptığı duyurular gerekse tüketicilere gönderdiği e-postalar ile yapılan bilgilendirmeleri, tüketicilerin doğru ve eksiksiz olarak bilgilendirilmiş olması için yeterli buluyor.

Kurul tarafından Disney Plus’ın dürüstlük kuralına aykırı davranmadığı ve tüketicilere kampanya süreci boyunca yanlış ve yanıltıcı bilgi vermediği değerlendirerek söz konusu ticari uygulamaların mevzuata aykırı olmadığına karar veriliyor.

Bu karar, tüketicilerden gelen yoğun şikayetlere rağmen Kurul’un değerlendirmelerini yalnızca tüketici algısını değil, reklam verenin yürüttüğü bilgilendirme ve iletişim süreçlerini de dikkate alarak bütüncül olarak yaptığını göstermesi açısından önem arz ediyor.