İstanbul Finans Merkezi: Detaylar Belli Oldu

Yeni Gelişmeler

İstanbul Finans Merkezi’nde (“İFM“) yer alabilecek kuruluşlara (“Katılımcı”) verilecek katılımcı belgesine (“Katılımcı Belgesi”) ilişkin şartlar ve süreçler başta olmak üzere İstanbul Finans Merkezi Kanununda (“Kanun”) ikincil düzenlemelere bırakılan detayları içeren İstanbul Finans Merkezi Yönetmeliği (“Yönetmelik“) 7 Temmuz 2023 tarihinde Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi.

Kanun taslağına ve yasalaşmasına ilişkin hukuk bültenlerimize aşağıdaki bağlantılar üzerinden ulaşabilirsiniz:

• İstanbul Finans Merkezi Hayata Geçiyor (esin.av.tr)
• İstanbul Finans Merkezi Kuruldu (esin.av.tr)

Yönetmelik Ne Anlama Geliyor?

Yönetmelik, İFM’nin yönetilmesi ve işletilmesi, yer alacak tek durak büronun işleyişi ve Katılımcılara başvurularının değerlendirilmesi akabinde verilecek Katılımcı Belgesine dair başvuru, askıya alma, iptal gibi süreçlere ilişkin düzenlemeler içeriyor.

Tek Durak Büro

Katılımcı ve adayların faaliyet izinleri ve benzer başvuruları, Katılımcı çalışanlarının onay başvuruları gibi süreçlerin hızlandırılması için bir tek durak büro (“Tek Durak Büro”) oluşturulacak. Finans Ofisi tarafından idare edilecek olan Tek Durak Büro, İFM’deki faaliyet ve işlemlerin tek yerden takibini yapmak ve Tek Durak Büro bünyesinde yer alacak kamu kurumlarını koordine etmek amacını taşıyacak.

Tek Durak Bürodaki hizmetler İFM portalında yer alacak. Randevu alınması, başvuru takibi, bilgi talebi gibi istekler İFM portalı üzerinden gerçekleştirilecek olmakla birlikte, sunulan hizmetler temel olarak ilgili kamu kurumların kendi bilişim sistemleri üzerinden yerine getirilecek. İlgili kamu kurumları, tek durak büroda sunacağı hizmeti sağlayabilecek yeterli nitelik ve sayıda personeli görevlendirmekle yükümlü olacak. Hali hazırda İFM’de faaliyet gösteren kamu kurumları ayrıca Tek Durak Büroda fiziki hizmet alanı kurmayacak.

Katılımcıların Tek Durak Bürodaki hizmetlerden faydalanmak üzere başvurmaları kendi takdirlerinde olacak ve bilgilendirme ile yönlendirme hizmetleri ücretsiz olacak.

Yönetici Şirket

İFM’nin işletilmesi, kiralamalar ve her türlü yönetim faaliyeti için Türkiye Varlık Fonu tarafından özel hukuk hükümlerine tabi şekilde kurulan TVF İFM Gayrimenkul İnşaat ve Yönetim Anonim Şirketi (“Yönetici Şirket“) yirmi yıl süreyle yetkili olacak.

Yönetici Şirket İFM’nin yönetimi ve işletilmesinden sorumlu olacak.

Yönetici Şirket, bu faaliyetleri gerçekleştirebilmek için gereken geliri başta Katılımcılardan toplanacak yönetim payı olmak üzere, kiralamalardan elde edilebilecek komisyonlar, reklam ve sponsorluklar ve ortak alanlardaki hizmetlerden elde edilecek gelirler gibi kalemlerden sağlayacak.

Taşınmazlar ve Kiralamalar

İFM’deki herhangi bir taşınmaz, işletme projesi ve yönetim planında belirlenen amaçlar dışında bir maksatla kullanılamayacak.

İFM’deki taşınmazların kiralanması, ilgili kira sözleşmelerinin hazırlanması ve müzakeresi, kiralar ile güvence bedellerinin tahsili ve taşınmaz maliklerine transferi konularında Yönetici Şirket münhasıran yetkili olacak. İFM’de taşınmaz sahibi malikler ise, kamu kurum ve kuruluşlarına, Katılımcı Belgesi başvurusu yapmış bulunan kendi iştirak ve ortaklarına ofis tahsis edebilecek veya Yönetici Şirket tarafından belirlenen bedel üzerinden ofis kiralayabilecek. Bu ofis tahsis ve kiralamaları Yönetici Şirket’e bildirilecek.

Katılımcı Belgesi

İFM’nin ofislerinde faaliyet gösterebilmek ve Kanun’da yer verilen teşvik, muafiyet ve istisnalardan yararlanmak için Katılımcı Belgesi almak zorunlu olacak. Adayların başvuru süreçlerinin değerlendirilmesi, Katılımcı Belgesinin içeriği, askıya alınması, iptali ve ilgili tüm süreçler için Cumhurbaşkanlığı Finans Ofisi (“Finans Ofisi”) yetkili olacak. Süreçler, Finans Ofisi tarafından sağlanıp işletilecek olan çevrimiçi İFM Portalı üzerinden gerçekleştirilecek.

İFM’nin sınırlarında fakat ofis alanları dışında kalan alışveriş merkezi, otel ve benzeri yerler kapsam dışı alan olan nitelendirilecek ve buralarda faaliyet göstermek için Katılımcı Belgesi gerekmeyecek.

Kanun, İFM ofis alanlarında gerçekleştirilebilecek finansal faaliyetleri; bankacılık, emeklilik ve bireysel emeklilik, sigortacılık, finansal kiralama, faktöring, tasarruf finansmanı, ödeme hizmetleri, elektronik para hizmetleri, sermaye piyasaları mevzuatı kapsamında hizmetler olarak tanımlıyor. İFM’de faaliyette bulunmayı arzu eden gerçek ve tüzel kişiler, şubeler, temsilcikler, adi ortaklıklar, irtibat büroları, bölgesel hazine ve finansal yönetim merkezleri ve ulusal varlık fonları; Katılımcı Belgesi almak için Finans Ofisine başvuru yapacak.

Katılımcıların Katılımcı Belgesi kapsamında gerçekleştirecekleri faaliyetlere özgü diğer mevzuat uyarınca kamu kurumlarından alması gereken faaliyet izni, lisans, ruhsat ve onayların ayrıca alınması gerekecek. Katılımcı Belgesi başvurusu yapmış olmaları bu yükümlülüklerinin yerine geçmeyecek.

Başvuruların Değerlendirilmesi

Katılımcı Belgesi başvuruları, kalkınma planı, orta vadeli ve yıllık programlar, sektörel planlar, İFM’de hedeflenen ekosistemin oluşturulması amaçları uyarınca değerlendirilecek. Adayların İFM iş planına ve stratejisine uygunluğu ve faaliyet konusu ile talep edilen ofis alanının diğer Katılımcıların faaliyetlerine uyumuna dikkat edilecek.

Finans Ofisi, tabi oldukları mevzuata göre gerekli izinleri almış ve Yönetmelik’te sayılan finansal faaliyetler, sayılan katma değerli sektörlere ilişkin faaliyetler, danışmanlık ve destek hizmetleri faaliyet konularıyla iştigal eden adaylara öncelik verecek.

Katılımcı Belgesinin Askıya Alınması ve İptali

İFM’de gerçekleştirdikleri faaliyetlere ilişkin yetkili kamu kurumlarından aldıkları izin veya lisansları geçici olarak durdurulan Katılımcıların Katılımcı Belgesi, bu geçici durdurma tarihinden itibaren askıya alınacak. İlgili kamu kurumları bu durdurma kararlarına ilişkin Finans Ofisini eş zamanlı olarak bilgilendirecek.

Finans Ofisi aşağıdaki hallerde Katılımcı Belgesini iptal edebilecek:

• Herhangi bir sebeple Yönetici Şirket veya taşınmaz sahibi ile Katılımcı arasındaki kira sözleşmesinin veya yer tahsisinin sonlanması.
• Katılımcının İFM’deki faaliyetine ilişkin yetkili kamu kurumu tarafından verilmiş izin, lisans ve benzeri belgelerin iptali.
• Katılımcı Belgesi alma şartlarının sonradan kaybı, taahhütlerin ihlali veya Katılımcı Belgesinin gerçeğe aykırı beyanla alındığının tespiti.
• Katılımcı vergi kimlik numarasının değişmesi (bu sebeple iptal durumunda değişiklikten itibaren 30 gün içinde yeniden Katılımcı Belgesi başvurusu zorunlu olacak).

Katılımcı Belgesi iptal edilen Katılımcı, iptalden itibaren en az 180 gün geçmesi ile yeniden başvuru yapabilecek.

Katılımcı Belgesinin askıya alınması durumunda askıda olduğu süreç boyunca, iptali durumunda ise iptal tarihinden itibaren Kanun uyarınca sağlanan teşvik, indirim, istisna ve muafiyetlerden faydalanılamayacak.