7. Yargı Paketini İçeren İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7445 Sayılı Kanun 5 Nisan 2023 Tarihinde Resmî Gazete’de Yayımlandı!

Yeni Gelişme

Kamuoyu tarafından 7. Yargı Paketi olarak da bilinen İcra ve İflas Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair 7445 Sayılı Kanun (“7445 Sayılı Kanun”), 5 Nisan 2023 tarihli ve 32154 sayılı Resmî Gazete’de yayımlandı. 7445 Sayılı Kanun’a buradan ulaşabilirsiniz.

7445 Sayılı Kanun çeşitli kanunlarda bazı önemli değişiklikler getirdi:

İcra ve İflas Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• 2004 sayılı İcra ve İflas Kanunu (“İİK“) madde 79/a uyarınca icra müdürü, konutta haciz yapabilmek için öncelikle icra mahkemesine başvurmalı ve hacze konu olan yerin konut olduğuna ilişkin hâkimden onay almalıdır. İhtiyati haciz durumunda bu onay aranmayacaktır.

• İİK madde 82/1-b.3 uyarınca aile bireylerine ait kişisel eşyalar ve ailenin ortak kullanımına yönelik tüm ev eşyaları, haczi caiz olmayan mallar kapsamına alınmıştır.

• İİK madde 85/1 uyarınca icra takibine konu alacağı aşan şekilde haciz (taşkın haciz) yapılması yasaklanmıştır. Uygulamada bu konuda çeşitli yanlış uygulamalar olduğundan, bu değişikliğin yol gösterici olacağını düşünüyoruz.

• İİK madde 88/a uyarınca muhafazasına gerek kalmayıp halen yedieminde bulunan mallar re’sen tasfiye edilecektir. İlgili icra dairesi, öncelikle borçluya tebligat çıkarak yediemin ücretini ödediği takdirde malı teslim alabileceğini, aksi takdirde malın tasfiye edileceğini ihtar etmekle yükümlüdür. Eğer borçlu malı yedieminden teslim almazsa, mal üzerinde rehin hakkı sahibi rehinden kaynaklı haklarını kullanmaya davet edilecek ve bu hak kullanılmadığı takdirde mal açık artırma ile satışa çıkarılacaktır.

İİK’da yapılan değişiklikler 5 Nisan 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Avukatlık Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• 1136 sayılı Avukatlık Kanunu (“Avukatlık Kanunu”) madde 43 uyarınca avukatların büro kurmak amacıyla yaptıkları harcamaların karşılanması için uygun finansman desteği sağlanacaktır.

• Avukatlık Kanunu madde 65 uyarınca avukatlık mesleğine yeni başlayan avukatları mali olarak desteklemek amacıyla, kendilerinden mesleklerinin ilk 5 yılında baro keseneği alınmayacaktır.

• Avukatlık Kanunu madde 180 uyarınca adli yardım sisteminin güçlendirilmesi için, adli yardım bürosunun gelirleri arasında yer alan harçların ve para cezalarının oranı yüzde 3’e çıkarılacaktır.

Avukatlık Kanunu’nda yapılan değişiklikler 5 Nisan 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’da Yapılan Değişiklikler

• 5235 sayılı Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun madde 5 uyarınca asliye ticaret mahkemelerinde heyet halinde görülecek davalarda parasal sınır bir milyon Türk Lirası’dır. Parasal sınır her yıl yeniden değerleme oranında düzenlenecektir.

Adli Yargı İlk Derece Mahkemeleri ile Bölge Adliye Mahkemelerinin Kuruluş, Görev ve Yetkileri Hakkında Kanun’da yapılan değişiklikler 5 Nisan 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Ceza Muhakemesi Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• 5271 sayılı Ceza Muhakemesi Kanunu (“CMK”) madde 193/2’ye eklenen düzenlemeyle, sanık hakkında toplanan delillere göre mahkumiyet, ceza verilmesine yer olmadığı ve güvenlik tedbiri dışında bir karar verilmesi gerektiği kanısına varılırsa, sorgusu yapılmamış olsa da dava yokluğunda bitirilebilecektir.

• CMK madde 231/12’ye eklenen düzenlemeyle, hükmün açıklanmasının geri bırakılması kararına itiraz edilebileceği, bu halde itiraz merciinin ne şekilde inceleme yapacağı düzenlemiştir.

• CMK madde 308/A’da yapılan değişiklikle, bölge adliye mahkemesi kararlarına Cumhuriyet Başsavcılığının itiraz yetkisi yeniden düzenlenmiştir.

CMK’da yapılan değişiklikler 5 Nisan 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Kabahatler Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• 5326 sayılı Kabahatler Kanunu madde 43/A’da yapılan değişiklikle, tüzel kişilerin sorumluluğunu düzenleyen maddenin ilk fıkrasında yer alan “bir özel hukuk tüzel kişisinin” ifadesi “bir tüzel kişinin” olarak değiştirilmiştir.

Kabahatler Kanunu’nda yapılan değişiklikler 5 Nisan 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Türk Ticaret Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• 6102 sayılı Türk Ticaret Kanunu (“TTK“) madde 4 uyarınca miktar veya değeri bir milyon Türk Lirası’nın altında kalan ticari uyuşmazlıklar, tek hakimle ve basit yargılama usulü ile çözümlenecektir. Parasal sınır her yıl yeniden değerleme oranında düzenlenecektir.

• TTK 5/A maddesinin kapsamına giren itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davaları zorunlu arabuluculuğa tabidir.

TTK madde 5/A’da yapılan değişiklik 1 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir. Diğer değişiklikler ise 5 Nisan 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

Arabuluculuk Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• 6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanunu (“Arabuluculuk Kanunu“) madde 17’ye yapılan eklemeyle, arabulucu, arabuluculuk faaliyeti sonunda düzenlenen tutanak ve sonuçları konusunda hazır bulunmayan tarafları her türlü iletişim vasıtasını kullanarak bilgilendirecektir.

• Arabuluculuk Kanunu madde 17/A, 11 Nisan 2022’de yürürlüğe girmiş olan Singapur Konvansiyonu (“Konvansiyon“) ile uyum yakalamayı amaçlayan bir düzenlemedir. Bu düzenlemeye göre, Konvansiyon’a tabi bir sulh anlaşmasının Türkiye’de icra edilebilmesi için icra edilebilirlik şerhinin asliye ticaret mahkemesinden alınması zorunludur. Mahkeme, icra edilebilirlik şerhi verilmesine ilişkin incelemeyi Konvansiyon hükümleri ve Arabuluculuk Kanunu madde 18 ile birlikte yapacaktır.

• Arabuluculuk Kanunu madde 17/B uyarınca taşınmazın devrine veya taşınmaz üzerinde sınırlı ayni hak kurulmasına ilişkin uyuşmazlıklar ihtiyari arabuluculuğa elverişli hale gelmiştir. Söz konusu değişiklik 1 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.

• Arabuluculuk Kanunu madde 18/4 uyarınca, ticari uyuşmazlıklar bakımından avukatlar ve arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesi, icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın ilam niteliğinde belge sayılacaktır. Bu hususta tarafların imzasına gerek yoktur.

• Arabuluculuk Kanunu madde 18/A/7 uyarınca arabulucuya, avukatı bulunsa bile asıl tarafı arabuluculuk süreci hakkında bilgilendirme zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu değişiklik 1 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.

• Arabuluculuk Kanunu madde 18/A/16 uyarınca arabuluculuk bürosuna başvurulmasından sonra, başvuran aleyhine uyuşmazlık konusuyla ilgili olarak icra takibi yapılması durumunda başvuranın bu takibe karşı son tutanağın düzenlendiği tarihten itibaren iki hafta içinde İİK’nın 72. maddesi uyarınca menfi tespit davası açması ve talep etmesi halinde başvuran (davacı) 72/2. maddede düzenlenen imkanlardan yararlanabilecektir. Söz konusu değişiklik 1 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.

• Arabuluculuk Kanunu madde 18/B uyarınca, kiralanan taşınmazların İİK’ya göre ilamsız icra yoluyla tahliyesine ilişkin hükümler hariç olmak üzere kira ilişkisinden kaynaklanan uyuşmazlıklar, taşınır ve taşınmazların paylaştırılması ve ortaklığın giderilmesi, 634 sayılı Kat Mülkiyeti Kanunu ve 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu’nda düzenlenen komşu hakkından doğan uyuşmazlıklarda dava açmadan önce zorunlu arabulucuya başvurulması gerekmektedir. Söz konusu değişiklik 1 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe girecektir.

1 Eylül 2023 tarihinde yürürlüğe gireceği belirtilen değişiklikler dışında Arabuluculuk Kanunu’nda yapılan değişiklikler 5 Nisan 2023 tarihinde yürürlüğe girmiştir.

İş Mahkemeleri Kanunu’nda Yapılan Değişiklikler

• 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanunu’nun 3. maddesinin kapsamında giren itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davaları zorunlu arabuluculuğa tabidir.

Yukarıda açıklanan tüm düzenlemelerin yanı sıra, 7445 Sayılı Kanun ile 2313 sayılı Uyuşturucu Maddelerin Murakabesi Hakkında Kanun, 6136 sayılı Ateşli Silahlar ve Bıçaklar ile Diğer Aletler Hakkında Kanun, 3713 sayılı Terörle Mücadele Kanunu, 4721 sayılı Türk Medeni Kanunu, 5237 sayılı Türk Ceza Kanunu, 5275 sayılı Ceza ve Güvenlik Tedbirlerinin İnfazı Hakkında Kanun, 5402 sayılı Denetimli Serbestlik Hizmetleri Kanunu, 5607 sayılı Kaçakçılıkla Mücadele Kanunu, 6384 sayılı Avrupa İnsan Haklan Mahkemesine Yapılmış Bazı Başvuruların Tazminat Ödenmek Suretiyle Çözümüne Dair Kanun’da da çeşitli değişiklikler yapılmıştır.

Sonuç

7445 Sayılı Kanun ile pek çok kanunda önemli değişiklikler yapılmıştır. İİK kapsamında getirilen değişiklikler ile borçlu lehine düzenlemeler yapıldığı görülmektedir. Arabuluculuk Kanunu kapsamda kira anlaşmazlıklarında dava açmadan önce arabulucuya başvurulmasının zorunlu hale getirilmesi ile ise son dönemde artan kira uyuşmazlıklarının arabuluculuk aşamasında sonuçlanması hedeflenmiştir. Son olarak, gayrimenkullerle ilgili bazı ihtilafların ihtiyari arabuluculuğa tabi olması temin edilmiş, TTK ve İş Mahkemeleri Kanunu’nda yapılan değişikliklerle zorunlu arabuluculuğa tabi davaların kapsamı genişletilmiş ve itirazın iptali, menfi tespit ve istirdat davalarının zorunlu arabuluculuğa tabi olduğu açıklığa kavuşturulmuştur.