Reklam Kurulu Tarafından Tüketici Değerlendirmeleri Hakkında Kılavuz Yayınlandı

Reklam Kurulu tarafından hazırlanan “Tüketici Değerlendirmeleri Hakkında Kılavuz” (“Kılavuz”) Reklam Kurulu’nun 12.09.2023 tarihli ve 337 sayılı toplantısında ilke kararı olarak kabul edildi ve yayımlandı. Kılavuzun amacı; tüketici değerlendirmeleri ile ilgili temel ilkeler, bilgilendirme, kontrol süreci, aldatıcı kabul edilen durumlar ile yükümlülüklere ilişkin reklam veren, reklam ajansları, mecra kuruluşları ve reklamcılıkla ilgili tüm kişi, kurum ve kuruluşlara yol göstermek olarak belirlenmiştir.  

Kılavuzda Öne Çıkan Hususlar

• “Tüketici değerlendirmeleri” satın alınan bir mal veya hizmete ya da satıcı veya sağlayıcı ile aracı hizmet sağlayıcıya ilişkin tüketiciler tarafından internet ortamında yapılan her türlü tüketici deneyimini belirten ifade, onay ve derecelendirme uygulamaları olarak tanımlanmıştır.
• Tüketici değerlendirmeleri, bir tüketicinin satın aldığı mal veya hizmete ilişkin olabileceği gibi o mal veya hizmeti sunan satıcı, sağlayıcı ya da aracı hizmet sağlayıcı hakkındaki hususlar ile teslimat, kredi ve sigorta hizmeti gibi yan sözleşmeleri de içerebilir.
• İnternet ortamında değerlendirme yapılmasına imkân sağlanması durumunda bu değerlendirmelerin, sadece ilgili mal veya hizmeti satın alanlar tarafından yapılmasına izin verilir.
• Bir mal veya hizmete ya da satıcı, sağlayıcı veya aracı hizmet sağlayıcıya olan talebi artırmak veya olumsuz etki oluşturmak amacıyla gerçeği yansıtmayan değerlendirme yapılmasına veya onay belirten ifade ve simgelemelerin kullanılmasına ilişkin üçüncü kişilerden hizmet alımına yönelik anlaşma ya da iş birliği yapılamaz.
• Tüketici değerlendirmelerin yayınlanmasına yönelik esas ve kurallar tüketicilerin değerlendirme yapmasını engelleyecek veya sadece belirli konularda değerlendirme yapılmasını sağlayacak şekilde belirlenemez. Değerlendirmenin yayınlanmasında işletilecek kontrol sürecinin makul ve orantılı olması gerekir. Tüketiciler bu konularda açık ve anlaşılabilir şekilde bilgilendirilir.
• Satıcı veya sağlayıcıya ait sosyal medya hesabı üzerinden yapılan paylaşımlara yönelik bir menfaat karşılığında yapılan beğeni veya onay belirten sembol ve ifadeler ile farklı bir satıcı veya sağlayıcı ya da satın aldığından farklı bir mal veya hizmete yönelik değerlendirmeler yanıltıcı olarak kabul edilir ve yayınlanmaz.
• Tüketici değerlendirmelerinin toplanması, işlenmesi ve diğer internet siteleri ile bağlantı kurulması sürecine müdahalede bulunularak olumsuz değerlendirmelerin yayınlanmasının önüne geçilemez. Satıcı, sağlayıcı ya da aracı hizmet sağlayıcılar tüketici değerlendirmelerini manipüle edebilecek uygulamalarda bulunamaz.
• İlgili mevzuatına aykırı sağlık beyanı içeren tüketici değerlendirmeleri yayınlanamaz. Bu kapsamda, satışa sunulan bir mal veya hizmete ilişkin sağlık beyanları kullanımına izin verilmemelidir.

Değerlendirmeler

Ticari Reklam ve Haksız Ticari Uygulamalar Yönetmeliği’nde 1 Şubat 2022 tarihinde yapılan değişikliklerle tüketici değerlendirmelerine ve tüketici şikâyetlerinin yayınlanmasına ilişkin düzenlemeler yapılmıştı. Reklam Kurulu da tüketici değerlendirmeleri bakımından etkin bir denetim gerçekleştirmektedir. Tüketicilerin alışveriş tercihlerinde önemli bir yer tutan ve onların satın alma kararlarını etkileyen yorum, şikayet ve derecelendirmeler ile bunların sıralanmasına ilişkin Reklam Kurulu’nun konuya bakışını yansıtan Kılavuz’un, reklam verenlere mevzuata uyum konusunda rehberlik edeceği ve aynı zamanda Reklam Kurulu’nun kararlarındaki değerlendirmelerinin yeknesaklaşmasına katkı sağlayacağı değerlendirilmektedir. Kılavuz’a Reklam Kurulu’nun resmi internet sayfası üzerinden ulaşılabilir:

https://tuketici.ticaret.gov.tr/haberler/tuketici-degerlendirmeleri-hakkinda-kilavuz-yayimlandi