“a.tr” Yapısındaki Alan Adlarının Tahsisi

Ülkemizde tahsisi halihazırda gerçekleştirilmekte olan “com.tr”, “org.tr” gibi alan adlarına ek olarak, “a.tr” yapısındaki alan adlarının da tahsisi de 14 Eylül 2023 tarihinden itibaren mümkün hale gelmiştir. “a.tr” yapısındaki alan adları, “.com”, “.net”, “.org” gibi uzantıları içermeyip doğrudan “.tr” ülke kodu uzantısına sahip alan adlarıdır.

Yasal dayanağını İnternet Alan Adları Yönetmeliği’nin [1] Geçici 3. maddesinden ve İnternet Alan Adları Tebliği’nin [2] 27 ve 29. maddelerinden alan “a.tr” yapısındaki alan adları herkese açıp olup bu alan adlarının ilk tahsisi, önceki hak sahiplerinin önceliklendirilmesi adına gündoğumu süreci (sunrise period) esası ile, Bilgi Teknolojileri Kurumu tarafından TRABİS sistemi altında üç kategoriye ayrılarak yürütülmektedir.

İlk tahsis işlemlerinde, sırasıyla kamu kurum ve kuruluşlarına, sermayesinin yarısından fazlası kamuya ait kuruluşlara, kamu kurumu niteliğinde olan meslek kuruluşlarına, kamuya yararlı dernekler ve vakıflar ile işçi ve işveren meslek kuruluşlarına öncelik verilmiştir. Bu bağlamda, İnternet Alan Adları Tebliğ’nin 27. maddesi uyarınca “a.tr” yapısındaki alan adlarının ilk tahsis işlemlerinden önce, bir diğer deyişle 14 Eylül 2023 itibarıyla “a.gov.tr”, “a.edu.tr”, “a.tsk.tr”, “a.bel.tr”, “a.pol.tr” ve “a.k12.tr” adresleri tahsis sahipleri için ücretsiz tahsis edilerek ilk aşama tamamlanmıştır.

İkinci aşamada, ikinci kategori kapsamında tahsis edilecek “a.tr” uzantılı alan adları için, 25 Ağustos 2023 tarihi itibariyle tahsisli “org.tr” uzantılı alan adlarına sahip kamu kurumu niteliğinde olan meslek kuruluşlarına, kamuya yararlı dernekler ve vergi muafiyeti tanınan vakıflar ile işçi ve işveren meslek kuruluşlarına öncelik verilmesi öngörülmüştür. 14 Kasım 2023 ve 14 Aralık 2023 tarihi arasında belgeli başvurular kabul edilmiş olup 14 Şubat 2024’te değerlendirme süreci tamamlanacaktır.

Üçüncü aşamada ise uzantı bazlı alan adı sahipliği önceliği uygulanması planlanmış olup sırası ile “kep.tr”, “av.tr”, “dr.tr”, “com.tr”, “org.tr”, “net.tr”, “gen.tr”, “web.tr”, “name.tr”, “info.tr”, “tv.tr”, “bbs.tr”, “tel.tr” uzantılı alan adlarından 25 Ağustos 2023 tarihi itibariyle tahsisli bulunanlara öncelik verilecektir. Üçüncü kategori başvuruları için, ikinci kategorinin bitiş tarihi olan 14 Şubat 2024’ten itibaren 14 Mayıs 2024’e kadar taleplerin toplanması ve 14 Haziran 2024’e kadar değerlendirme yapılarak tahsis işlemlerinin gerçekleştirilmesi hedeflenmektedir.

Üçüncü kategori kapsamında öncelikten yararlanmak isteyen hak sahiplerinin, mevcut alan adının bulunduğu kayıt kuruluşundan başvuru kodu talep etmesi, edindiği başvuru kodunu kullanarak tercih ettikleri kayıt kuruluşu aracılığıyla üçüncü kategori kapsamında başvuru yapması gerekmektedir.

Bu üç öncelikli kategorinin tamamlanmasından sonra, 14 Haziran 2024 tarihi itibarıyla, “a.tr” yapısındaki alan adları mevcut sistemdeki gibi ilk gelen alır prensibi doğrultusunda tahsis edilmeye devam edilecektir.

Dolayısıyla, başvuru süreci yaklaşmakta olan üçüncü kategori önceliklendirmeden yararlanabilecek alan adı sahipleri (özellikle yaygın kullanımı bulunan “com.tr”, “net.tr”, “gen.tr” gibi alan adı sahipleri) ve herhangi bir öncelik kategorisi kapsamında girmese dahi “a.tr” yapısında alan adı tahsis ettirmek isteyen hak sahiplerinin sırasıyla 14 Şubat 2024 ve 14 Haziran 2024 tarihleri için hazırlıklı olmasını öneriyoruz.

Bu vesileyle, altını çizmekte fayda gördüğümüz birkaç hususu da hatırlatmak isteriz:

• “a.tr” yapısına sahip alan adlarının tahsisinde, “a” kısmının en az dört karakter uzunluğunda olması gerekmektedir. Bir diğer deyişle, “a” kısmı bir, iki ya da üç karakterden oluşan alan adları “a.tr” yapısında tahsis edilemeyeceklerdir.
• “a.tr” yapısında gerçekleştirilecek ilk tahsislerin süresi bir yıl ile sınırlı iken, ardından beş yıllık uzatma mümkün olabilecektir.
• Diğer “.tr” uzantılı alan adlarında olduğu gibi “a.tr” yapısındaki alan adlarının da satışı ilgili mevzuat uyarınca 14 Eylül 2025’e kadar yasaktır.
• Uyuşmazlıkların çözümü yine diğer “.tr” uzantılı alan adlarında olduğu, İnternet Alan Adları Uyuşmazlık Çözüm Mekanizması Tebliği’ndeki [3] esaslara göre, yetkilendirilmiş uyuşmazlık çözüm hizmet sağlayıcıları aracılığıyla gerçekleşecektir.

Sonuç olarak, ülkemizde tahsisi halihazırda gerçekleştirilmekte olan “com.tr”, “org.tr” gibi uzantılara sahip alan adlarına ek olarak, “a.tr” yapısındaki alan adlarının da tahsisi mümkün hale gelmiş olduğundan, üç öncelik kategorisinden birine dahil olsun veya olmasın “a.tr” yapısında bir alan adı tahsis etmek isteyen hak sahiplerinin süreci takip etmesini ve tahsis için hızlı aksiyon almaya hazırlıklı olmasını öneriyoruz.

[1] https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=14416&mevzuatTur=KurumVeKurulusYonetmeligi&mevzuatTertip=5

[2] https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=18752&mevzuatTur=Teblig&mevzuatTertip=5

[3] https://www.mevzuat.gov.tr/File/GeneratePdf?mevzuatNo=18750&mevzuatTur=Teblig&mevzuatTertip=5

* Bu yazı ilk olarak Gün + Partners tarafından yayınlanmıştır.