Şubat 2024 İtibariyle “a.tr” Alan Adlarının “İlk Gelen İlk Alır” Prensibiyle Tahsisi Mümkün Olacak

Günümüzde internet, yalnızca bilgiye ulaşmak için değil, aynı zamanda ticari ve markasal anlamda bilinirlik elde etmeyi sağlayan bir araç haline geldi. Arama motorlarında öne çıkmak isteyenler açısından alan adları önem kazandı. İnternet Alan Adları Yönetmeliği (“Yönetmelik”) ile “a.tr” uzantılı internet alan adlarına ilişkin usul ve esaslar detaylı olarak düzenlenmiştir. Alan adı tahsisleri belgeli veya belgesiz olarak iki yöntemle yapılır.

Yönetmelik uyarınca, “.av”, “.bel”, “.dr”, “.gov”, “.pol” gibi avukatlar, belediyeler, doktorlar, kamu kurum ve kuruluşlarına özgülenen alan adları belgeli olarak “.tr Ağ Bilgi Sistemi” (“TRABİS”) üzerinden yapılan başvuru ile tahsis edilebilmektedir.

Bilindiği üzere ülkemizde “a.com.tr” şeklinde alan adlarının tahsisi mümkündü; ancak birtakım ülkelerde olduğu gibi “a.fr” (Fransa), “a.be” (Belçika), “a.nl” (Hollanda) vb., yalnızca “a.tr” şeklinde alan adı tahsisi mümkün değildi. TRABİS tarafından yürütülen alan adı geçiş sürecinde Şubat 2024 itibariyle herkese açık olarak “a.tr” alan adlarının “belgesiz tahsisine” geçilecektir.

Belgesiz alan adı tahsislerinde “ilk gelen ilk alır” (first come, first served) prensibi geçerlidir. Buna göre, alan adı tahsisi başvurusu ilk TRABİS’e ulaşan gerçek ve tüzel kişiler, başvurdukları alan adının hak sahibi olup başka bir kimsenin bu alan adını kendi adına tahsis ettirmesini engellemiş olmaktadır.

Uygulamadaki bu değişiklik, alan adı tahsisi kadar, alan adı sahiplerinin yenileme süreleri açısından da önem arz etmektedir. Nitekim alan adları, Yönetmelik gereğince bir defada en az bir yıl ve en fazla beş yıl süre ile tahsis edilmekte, sürenin bitiminde alan adı sahibinin yenileme işlemini gerçekleştirmesi gerekmektedir. Tahsis süresinin sonuna kadar alan adı yenilenmezse, alan adının kullanımı iki ay süre ile durdurulur. Bu süre içerisinde yenileme başvurusu gerçekleşmez ise, alan adı yeniden tahsise açılacak ve dolayısıyla başka bir gerçek veya tüzel kişinin söz konusu alan adını tahsis etmesi söz konusu olabilecektir. Dolayısıyla yenileme süresi gelen “a.tr” alan adı sahiplerinin gecikmeden başvurularını yapması gerekmektedir. Bu süreçte gecikmelerin yaşanması, kişilerin ticari hayatta kullandıkları alan adlarını alamamasına ve bunların daha önce belge sunmadan başvuru yapan başka kişilerce alınmasına sebep olabilir.

Alan adı tahsislerinin herkese açılması ile birlikte uyuşmazlıkların ortaya çıkması olasıdır. Bu kapsamda Yönetmelik’in 23. maddesi ve devamında alan adları ile ilgili ihtilafların Uyuşmazlık Çözüm Hizmetleri Sağlayıcılar (“UÇHS”) aracılığıyla görülmesini sağlayan alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizması öngörülmüştür. İşbu uyuşmazlık çözüm yoluna başvuracak olan şikayetçiler;

• İhtilaf konusu alan adının, sahip olunan ya da ticarette kullanılan marka, ticaret unvanı, işletme adı ya da diğer tanıtıcı işaretlerle benzer ya da aynı olması,
• Alan adını tahsis ettiren tarafın bu alan adı ile ilgili yasal bir hakkı ya da bağlantısının olmaması ve
• Bu alan adının alan sahibi tarafından kötü niyetle tahsis ettirilmesi veya kullanılması

koşullarının üçünün de birlikte sağlandığı iddiası ile tercih ettikleri UÇHS’lerden herhangi birine başvurabilecektir. Şikâyetçinin başvuruda bulunduğu UÇHS’nin kendisine kesin bir karar bildirmesine kadar aynı hususta başka bir UÇHS’ye başvuruda bulunması ise mümkün değildir.

Alan adları, kullanıcıların bilinirliği, piyasada rekabet etmeleri ve arama motorlarındaki görünürlükleri açısından önem arz etmektedir. Şubat ayı itibariyle “a.tr” alan adlarının herkes tarafından “ilk gelen ilk alır” prensibi çerçevesinde tahsisi gerçekleşeceği için, alan adlarını tahsis etmek isteyenler ile yenileme işleminde bulunacak alan adı sahiplerinin gecikmeksizin bu işlemi gerçekleştirmeleri gerektiğini hatırlatmakta fayda görüyoruz.