İsviçre'de Harcamalar Üzerinden Vergilendirme

1. İsviçre Hakkında Birkaç Söz

İsviçre, vergi kanunları açısından oldukça gelişmiş bir ülkedir (özellikle Kurumlar vergisi alanında). Bununla birlikte, ilgili siyasi aktörlerin İsviçre’nin varlıklı bireyler için süregelen çekiciliğini sürdürme ve güvenilir bir ortak olarak kalma isteği ve kabiliyeti muhtemelen hiç bu kadar fazla olmamıştı. İsviçre kantonlarının çoğunda gerçek kişiler için süregelen sabit oranlı vergi uygulamasının korunması ya da gerçek kişileri, özellikle de (genellikle tam vergi muafiyetinden yararlanan) murisin doğrudan altsoyunu teşkil eden varisleri dezavantajlı duruma düşürecek olan %20'lik yeni genel veraset ve intikal vergisi teklifinin seçmenlerin büyük bir çoğunluğu tarafından reddedilmesi İsviçreli seçmenlerin, varlıklı kesim üzerindeki vergi yükünü artırmayı amaçlayan istilacı önerileri sistematik ve tutarlı bir şekilde reddetme yönündeki tutumunun göstergesidir.

Bu tutumun bir başka göstergesi de Kurumlar vergisi oranlarında meydana gelen genel düşüş eğilimidir. İsviçre, mali açıdan özerk olan 26 kantondan ("eyalet") oluşmaktadır. Kantonlar kendi bütçelerinden sorumlu olup kendi vergi oranlarını belirlemektedir. Kantonlar arasında güçlü bir vergi rekabeti bulunduğundan kanton bazındaki vergi oranları arasında önemli farklılıklar oluşmaktadır. Bunların sonucunda oluşan vergi mükellefi dostu ortam İsviçre'nin kamu borcu oranının komşularının aksine son yıllarda istikrarlı bir şekilde azalması ile mümkün olmaktadır. Güncel kamu borcu oranı makalemizin yazımı tarihi itibariyle %28 düzeyindedir. Kamu borcu esasında ertelenmiş vergilerden başka bir şey değildir. Bu nedenle İsviçre'nin kamu borcunun orta düzeyde olmasından yola çıkarak ülkenin önümüzdeki yıllarda da vergi mükellefleri için cazibesini koruyabileceğini öngörebiliriz.

2. Harcamalar Üzerinden Vergilendirme

2.1. Genel Bilgiler

Harcamalar üzerinden vergilendirme geleneksel olarak, İsviçre'ye profesyonel bir faaliyette bulunmadan yerleşmek isteyen yabancıların yararına olmuştur. Harcamalar üzerinden vergilendirme, belirli şartları yerine getiren gerçek kişiler için basit ve avantajlı bir vergilendirme şeklidir. Bu avantajlı vergi rejiminden faydalanabilmek için bir birey tarafından karşılanması gereken temel koşullar İsviçre federal yasasında açıklanmaktadır. Vergi ikametgahı İsviçre'de olan yabancı uyruklu kişiler, şayet ülkede herhangi bir mesleki faaliyette bulunmuyorlarsa ve önceki on yıl boyunca İsviçre'de vergi mükellefi olmamışlarsa harcamalar üzerinden vergilendirme sisteminden faydalanabilir. Halihazırda, harcamalar üzerinden vergilendirme Zürih, Schaffhausen, Appenzell-Ausserrhoden, Basel-Stadt ve Basel-Landschaft kantonları dışında tüm ülkede uygulanmaktadır. 2018 yılında İsviçre'de 4.557 kişi bu şekilde vergilendirilmiş olup bu kişilerin çoğu Vaud, Valais, Cenevre ve Ticino kantonlarında ikamet etmekteydi.

2.2. Harcamalar Üzerinden Vergilendirmeden Kimler Yararlanabilir?

İsviçre vatandaşı olmayan ve İsviçre'de ilk defa vergi mükellefiyeti tesis ettiren kişiler, harcamalar üzerinden vergilendirilmeyi talep edebilirler. Açıklandığı üzere, harcamalar üzerinden vergi rejimi, vergi mükellefinin İsviçre'de herhangi bir mesleki faaliyette bulunmasını engellemektedir. Bu da herhangi bir mesleki faaliyetin fiziksel olarak yurt dışında gerçekleştirilmesi gerektiği anlamına gelir. Bu sayede kişinin kendi kişisel servetinin özel yönetimine izin verilmektedir. Oldukça sınırlı bir ölçüde ve vergi makamlarının onayına tabi olarak İsviçre’de mukim şirketlerde yönetim kurulu üyeliklerine müsamaha gösterilebilir. Evli veya kayıtlı çiftler söz konusu olduğunda ise her iki eşin de ilgili gereklilikleri karşılaması gerekmektedir.

2.3. Vergiye Tabi Gelir Nasıl Belirlenir?

Başlangıç noktası olarak, vergiye tabi gelir, toplam yıllık geçim gideri (vergilendirilebilir gelir olarak kabul edilir) veya vergi mükellefinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yıllık kira giderlerinin yedi katı (7x) esas alınarak belirlenir. Federal vergi açısından gelirin 400'000 CHF’ye kadarki kısmı vergiden istisna olup bunun üzeri vergiye tabidir. Söz konusu istisna sınırı 2023’ten itibaren 421'700 CHF olacaktır. Kantonal vergilendirme açısındansa vergi matrahı bazı durumlarda daha düşük olabilir.

Söz konusu miktar genellikle yetkili makamlarla yapılan müzakereler yoluyla, vaka bazında teyit edilir. Bu nedenle, yetkililer başvuru sahibinin kişisel ve mali durumuna ilişkin tüm bilgileri talep etmektedir. Bu bilgiler kesinlikle gizli tutulmaktadır. Vergi makamları ile gerçekleştirilen görüşmelerde kişisel servet yönetimi yapıları (tröstler, şirketler, vb.) da ele alınmaktadır.

Aşağıda sayılanlara ilişkin giderler genellikle nitelikli kişisel yaşam harcamaları olarak değerlendirilmektedir:

İleriye dönük olarak, vergi makamları, vergi mükellefinin genel durumu değişmediği sürece, genellikle üzerinde mutabık kalınan toplam harcama tutarı üzerinden vergi almayı kabul etmektedir.

2.4. Kontrol Hesaplaması

İsviçre yasaları, yıllık harcamalara (yukarıya bakınız) dayalı vergilendirilebilir gelirin en az kişinin İsviçre kaynaklı gelirlerinin toplamı kadar olmasını gerektirmektedir. Bu amaçla, paralel olarak bir "Kontrol Hesaplaması" yapılmaktadır. Kontrol Hesaplaması’nda kişinin özellikle İsviçre’de bulunan gayrimenkullerinden ve İsviçre'de bulunan diğer varlıklarından (finansal varlıklar dahil), İsviçre fikri mülkiyetinden ve İsviçre emekli maaşlarından elde ettiği gelirler dikkate alınır. Harcamalar üzerinden vergilendirilmeye tabi kişi, İsviçre'nin başka bir devletle imzaladığı bir çifte vergilendirme anlaşmasına dayanarak belirli gelirler için yabancı vergilerden tam veya kısmi muafiyet talep ederse, bu gelir de kontrol hesaplamasında dikkate alınmalıdır.

Kontrol hesaplaması kapsamında hesaplanan matrah, yıllık harcamalara dayalı olarak belirlenen matrahtan yüksekse, gelir vergisi için kontrol hesaplaması kapsamında belirlenen matrah esas alınacaktır. İsviçre'de, özel olarak elde tutulan hisseler veya diğer menkul kıymetler için değer artış kazancı vergisi yoktur. Bu nedenle, örnek olarak, İsviçre'de veya diğer ülkelerde faaliyet gösteren bir şirketteki hisselerin satışından elde edilen kazanç (veya zarar) elde eden yabancı şirket bünyesinde vergiye tabi olmadığından söz konusu kazançlar kontrol hesaplaması sırasında dikkate alınmaz. Bununla birlikte, İsviçre’de bulunan gayrimenkullerin satışından elde edilen değer artış kazançları ise İsviçre’de vergiye tabi olduğundan hesaplamaya dahil edilecektir.

2.5. Varlık Vergisi

Gelir vergisine ek olarak, her kantonda ödenmesi gereken bir varlık vergisi vardır (varlık vergisi matrahı da harcamalar üzerinden belirlenir). Kantonlar, varlık vergisi matrahını belirlemek için farklı yaklaşımlar izlemektedir. Sık kullanılan yöntemlerden biri, vergiye tabi gelirin 20 ile çarpılmasıdır. Dolayısıyla, harcamalar üzerinden vergilendirilen bir kişinin vergilendirilebilir geliri 1 milyon CHF ise, vergilendirilebilir serveti 20 milyon CHF olacaktır. Uygulanabilir yıllık vergi oranları ise %0,1 ile %1 arasında değişmektedir.

2.6. Çifte Vergilendirmeyi Önleme Anlaşmaları

İsviçre çok geniş bir çifte vergilendirmeyi önleme anlaşması ağına sahiptir. Harcamalar üzerinden vergilendirilen mükelleflere uygulanmak üzere, İsviçre tarafından onaylanan bazı çifte vergilendirmeyi önleme anlaşmaları, bir İsviçre vergi mükellefinin harcamalar üzerinden vergilendirilmesi halinde bazı özel ek şartlar öngörmektedir. Güncel olarak bu ülkeler şunlardır: Avusturya, Belçika, Kanada, Fransa, Almanya, İtalya, Norveç ve Amerika Birleşik Devletleri.

Esasen, harcamalar üzerinden vergilendirilen kişilerin anlaşma avantajlarından yararlanabilmeleri için bu ülkelerden elde ettikleri geliri İsviçre vergi matrahlarına dahil etmeleri gerekmektedir ("değiştirilmiş harcamalar üzerinden vergilendirme").

2.7. AB/EFTA ve AB/EFTA Üyesi Olmayan Ülke Vatandaşları Arasında Bir Fark Var Mı?

AB/EFTA vatandaşı olmayanlara yönelik koşullar, AB/EFTA vatandaşlarına göre genellikle daha kısıtlayıcıdır. Vergi makamları, "ekonomik veya mali bir menfaati" karşılamak için AB/EFTA vatandaşı olmayanlardan daha yüksek vergi geliri beklemektedir.

Üçüncü ülke vatandaşları İsviçre'de oturma izni almak istediklerinde katı koşullara tabidirler. Oturma izni almak, harcamalar üzerinden vergilendirilen kişiler için daha kolaydır. Göçmenlik makamları, ilgili göçmenlik izinlerini ekonomik veya mali menfaatler temelinde düzenler. Bu nedenle, harcamalar üzerinden vergilendirme, aksi takdirde İsviçre'ye daha katı göç kurallarına uymak zorunda kalacak ülkelerin vatandaşları ("üçüncü dünya vatandaşları") için her zaman popüler bir göç planlama aracı olmuştur. Harcamalar üzerinden vergilendirmeye başvuru kararının alınması, çoğu zaman İsviçre’de oturma izni alabilmek üzere izlenen göçmenlik sürecinin başlangıç noktasını teşkil etmektedir.

2.8. Harcamalar Üzerinden Vergilendirilen Kişiler Tarafından İsviçre'de Konut Amaçlı Gayrimenkul Edinimi

İsviçre vatandaşı olmayanların İsviçre'de konut amaçlı gayrimenkul edinmeleri çeşitli kısıtlamalara tabidir ("Lex Koller" olarak bilinir). Ancak, ikametgahları İsviçre'de olan AB/EFTA vatandaşları İsviçre'de serbestçe gayrimenkul edinebilirler. "B" kısa dönem ikamet iznine sahip AB/EFTA vatandaşı olmayanlar, ikametgâh olarak kullandıkları takdirde konut satın alabilirler.

Uzun süreli oturma izni "C" olup İsviçre'de ikamet eden ve AB/EFTA vatandaşı olmayanlar, herhangi bir kısıtlama olmaksızın İsviçre'de konut amaçlı gayrimenkul edinebilirler. Böylece, harcamalar üzerinden vergilendirilen ve İsviçre'de yaşayan kişiler için İsviçre'de konut edinme ilkesi uygulanmış olmaktadır.

3. Harcamalar Üzerinden Vergilendirme Talep Etme Prosedürü ve Göçmenlik Başvurusu

1. Potansiyel bir vergi ikametgahı için ilgilenilen kantonun belirlenmesi

2. Kantonun vergi makamlarına aşağıdaki konularda bilgi sağlanması:

a) Kişisel ve ailevi durum

b) Mali bilgiler: gelir türleri, taşınır ve taşınmaz mallar, tröstler, dünya çapındaki yaşam maliyetleri, vb.

c) Yazılı ve imzalı teyit:

• Başvuru sahibinin şimdiye kadar hiç İsviçre vergi mükellefi olmadığına
• İsviçre'de herhangi bir mesleki faaliyette bulunmayacağına, ve
• İsviçre vatandaşı olmadığına dair beyan.

3. Vergiye tabi gelirin ve vergiye tabi servetin belirlenmesi için İsviçre Gelir İdaresi’ne vergi değerlendirmesi başvurusunun yapılması (sözde Tax Ruling; genellikle onaylanana kadar yaklaşık 3 ila 4 hafta sürer ve bir karar şeklini alır)

4. Kararın onaylanmasından sonra, İsviçre'de oturma izni almak için göçmenlik bürosuna göçmenlik başvurusunun sunulması (yaklaşık 1 aylık süreç)

Tagged with: ATAG Attorneys Ltd., Tax, Vergi, Veysel Oruclar