Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik Neler Getirdi?

A.  Giriş

6563 sayılı Elektronik Ticaretin Düzenlenmesi Hakkında Kanun’da (“Kanun”) yapılan değişiklik kapsamında hazırlanan ve 29.12.2022 tarihli ve 32058 sayılı Resmi Gazete’de yayınlanan Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı ve Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Hakkında Yönetmelik (“Yönetmelik”) ile getirilen başlıca düzenlemeler aşağıdaki şekilde özetlenebilecektir:

• İlk defa aracılık hizmetinin tanımı yapılmıştır.
• Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcılar İle Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar net işlem hacmi ve işlem adedi doğrultusunda gruplara ayrılarak sınıflandırılmıştır.
• Bildirim ve başvurulara ilişkin iletişimleri Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcı tarafından kurulacak “Dahili İletişim Sistemi” üzerinden gerçekleştirme yükümlülüğü getirilmiştir.
• Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcılara pazar yerlerindeki içeriklere ilişkin olarak “Mevzuata Uygunluk Raporu” hazırlama yükümlülüğü getirilmiştir.
• Sipariş ve stok bilgilerine ilişkin olarak entegrasyon sağlama yükümlülüğü getirilmiştir.
• E-ticaret faaliyeti yürütenlerin kolay erişilebilir olmasını sağlamak adına hangi tanıtıcı bilgilerin yayınlanması ve ne şekilde doğrulanması gerektiği düzenlenmiştir.
• Aracılık sözleşmelerinin asgari unsurları ile sözleşme hükümlerinde değişiklik yapılması, hizmetin kısıtlanması, askıya alınması, sonlandırılmasına ilişkin koşullar belirlenmiştir.
• Hukuka aykırı içerik yayınlama ile sahte/taklit ürün sebebiyle Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakkı ihlallerine ilişkin şikâyet ve itiraz usulü belirlenmiştir.
• Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcıların haklarını güvence altına almak adına haksız ticari uygulama örnekleri genişletilmiştir.
• Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcıların hangi verileri taşımasına imkân sağlanacağı düzenlenmiştir.
• Rekabeti bozucu ve rakipleri dışlayıcı reklam ve indirim uygulamalarına yönelik kısıtlamalar detaylandırılmıştır.
• Ödeme, ilan ve posta ve taşımacılık hizmeti faaliyetine getirilen kısıtlamalar detaylandırılmıştır.
• E-ticaret Lisansı başvuru ve yenileme sürecine ilişkin usul ve esaslara yer verilmiştir.

Yukarıda yer alan hususlara ilişkin detaylı açıklamalara işbu yazımızın devamında yer verilmiştir.

I.   Tanımlar

Kanun’da yer almayan kavram ve tanımlara yer verilmiştir.

Aracılık Hizmeti; e-ticaret pazar yerinde e-ticaret işlemlerinin gerçekleştirilmesi ve siparişin teslimi amacıyla elektronik ticaret aracı hizmet sağlayıcı tarafından elektronik ticaret hizmet sağlayıcı veya alıcıya sunulan her türlü hizmet olarak tanımlanmıştır.

Dahili İletişim Sistemi, E-Ticaret Hacmi, Onaylanmış Elektronik İletişim Adresi, Toplam Satış Hasılatı ve Uygulama Programlama Arayüzü gibi sair kavramların tanımlarına yer verilmiştir.

Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcılar İle Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar Üç Gruba Ayrılmıştır.

Kanun’da net işlem hacmi ve işlem adedi sayısı doğrultusunda çeşitli yükümlülüklere tabi tutulan Elektronik Ticaret Aracı Hizmet Sağlayıcılar (“ETAHS” veya “Pazar Yeri”) ile Elektronik Ticaret Hizmet Sağlayıcılar (“ETHS” veya “Satıcı”) Orta Ölçekli, Büyük Ölçekli ve Çok Büyük Ölçekli olarak gruplandırılmıştır.

II. Satıcılar'a İlişkin Yükümlülükler

Satıcılar’ın Bilgi Verme Yükümlülüğü

Kanun kapsamında, alıcıların Satıcılar’a kolayca ulaşılabilmesini sağlamak adına, e-ticaret ortamında/pazar yerinde, Satıcılar’ın tanıtıcı bilgilerine yer verilmesi gerekmektedir.

Söz konusu bilgilerin MERSİS numarası, merkez adresi, ticaret unvanı gibi bilgilerden ibaret olduğu ise Yönetmelik’te detaylandırılmıştır. (Detaylı bilgiye ekte yer alan Tablo’dan ulaşabilirsiniz.)

Pazar yerinde faaliyet gösteren Satıcılar’ın aşağıdaki hususlara dikkat etmesi gerekmektedir.

• Merkez adresi, e-posta adresi ve telefon numarasının Satıcı’nın kendisine tahsis edilen alanda yayınlanmasına gerek bulunmamakla birlikte, bu bilgilerin Pazar Yeri’ne bildirilmesi gerekmektedir.
• Bilgilerde değişiklik olması durumunda güncel bilgilerin, değişikliği izleyen günün sonuna kadar dahili iletişim sistemi üzerinden Pazar Yeri’ne iletilmesi gerekmektedir.
• Satıcılar, Vergi Usul Kanunu kapsamında düzenlenmesi gereken fatura vb. belgelere, kendisine  tahsis edilen alan üzerinden alıcıların erişmesini sağlamakla yükümlüdür. (Bu husus Pazar Yeri’nin markasını taşıyan ürünlerin bayilik ve acentelik gibi sözleşmeler kapsamında satışa sunulduğu pazar yerleri hakkında uygulanmaz.)

III. Pazar Yerleri'ne İlişkin Yükümlülükler

Pazar Yerleri'nin Bilgi Verme ve Doğrulama Yükümlülüğü

Pazar Yeri, kendisini tanıtan, ticaret unvanı, MERSİS numarası, vergi kimlik numarası gibi bilgileri pazar yerinde bulundurmakla yükümlüdür. (Detaylı bilgiye ekte yer alan Tablo’dan ulaşabilirsiniz.)

Satıcı’nın tanıtıcı bilgileri ile fatura vb. belgelere yer vermesi, gerekli güncellemeleri yapabilmesi için gerekli teknik imkan Pazar Yeri tarafından sağlanacaktır.

Pazar Yeri, Satıcı’nın bilgilerini, ilgili kurumların erişime açık elektronik sistemlerinden, bunun mümkün olmaması halinde ise Satıcı’dan temin ettiği belgeler üzerinden doğrulamak ve güncelliğini sağlamakla yükümlüdür.

• Bilgileri doğrulanmayan veya güncel olmayan Satıcı’ya aracılık hizmeti sunulması yasaktır.
• Her yılın ilk 3 ayı içerisinde bilgilerin güncelliğinin teyit edilmesi gerekmektedir. Bilgilerin güncel olmadığının tespiti halinde bu durum dahili iletişim sistemi üzerinden Satıcı’ya bildirilecek ve 3 iş günü içerisinde güncelleme yapılmaması durumunda yalnızca mevcut siparişlere ilişkin aracılık hizmeti sunulabilecektir. (Bu husus Pazar Yeri’nin markasını taşıyan ürünlerin bayilik ve acentelik gibi sözleşmeler kapsamında satışa sunulduğu pazar yerleri hakkında uygulanmaz.)
• Pazar Yeri, Satıcı’nın onaylanmış elektronik iletişim adresi ile merkez adresinin kendisinde bulunduğuna ilişkin bilgiye Satıcı’ya tahsis edilen alanda yer vermekle yükümlüdür.
• Ek olarak Pazar Yeri, kamu kurum ve kuruluşlarının doğrudan kendisiyle iletişim kurması adına en az bir irtibat noktası belirlemek ve bu kişilerin iletişim bilgilerini Bakanlığa bildirmekle yükümlüdür.

Hukuka Aykırı İçerikten Haberdar Olunması Halinde, İçeriğin En Geç 48 Saat İçerisinde Yayımdan Kaldırılması Yükümlülüğü

Kanun’da hukuka aykırı içeriğin bildirim üzerine gecikmeksizin yayımdan kaldırılacağı belirtilmiş olup Yönetmelik ile bu sürenin 48 saat olarak belirlendiği görülmektedir.

Pazar yeri bu durumdan haberdar olduğu takdirde en geç 48 saat içerisinde içeriği yayımdan kaldırarak bu hususu Satıcı ile ilgili kamu kurum ve kuruluşuna bildirmekle yükümlüdür.

Hukuka aykırı içeriğin mevzuata uygunluk raporu, yargı merci kararı veya ilgili kamu kurum ve kuruluşunun bildirimi neticesinde tespit edilmesi halinde, Pazar Yeri’nin durumdan haberdar olduğu kabul edilecek ve ilgili içeriği yayımdan kaldırmakla yükümlü olacaktır.

Haksız Ticari Uygulamalarda Bulunmama Yükümlülüğü

Kanun’da belirtilenlere ek olarak aşağıdaki hususların da haksız ticari uygulama olarak kabul edileceği düzenlenmiştir:

• Aracılık sözleşmesinin Satıcı tarafından erişilebilecek şekilde dahili iletişim sisteminde saklanmaması,
• Satıcı’nın onayı olmaksızın 6502 sayılı Tüketicinin Korunması Hakkında Kanun’da düzenlenen cayma hakkı sürelerinin arttırılması,
• Pazar yeri tarafından Satıcılar’a kendi ürün ve faaliyetleri hakkında gerçek dışı veya yanıltıcı bildirimde bulunulması,
• Büyük ve Çok Büyük Ölçekli Pazar Yeri tarafından Satıcı’nın, alternatif kanallardan, aynı veya farklı mal veya hizmet sunmasının veya reklam yapmasının kısıtlanması, herhangi bir kişiden mal veya hizmet teminine zorlanması, buna imkan sağlayan hükme aracılık sözleşmesinde yer verilmesi. (Bu husus Pazar Yeri’nin markasını taşıyan ürünlerin bayilik ve acentelik gibi sözleşmeler kapsamında satışa sunulduğu pazar yerleri hakkında uygulanmaz.)

Satıcı’nın Almaya Hak Kazandığı Bedelin 5 İş Günü İçerisinde Kendisine Ödenmesi Yükümlülüğünün Şartları

• Pazar Yeri ile ekonomik bütünlük içerisinde bulunan ödeme kuruluşlarına yapılan ödemeler, Pazar Yeri’nin tasarrufuna girmiş kabul edilecek ve o andan itibaren ödeme yükümlülüğüne ilişkin 5 iş günlük süre başlayacaktır.
• Pazar Yeri’nin aracılık hizmetinden kaynaklanan muaccel alacaklarını mahsup ederek Satıcı’ya ödeme yapması halinde bedel eksiksiz ödenmiş sayılacaktır.
• Taksitli satışlarda vadesi gelen taksitin ödenmesi durumunda ilgili taksit eksiksiz ödenmiş kabul edilecektir.
• Pazar Yeri ile ödeme kuruluşu arasındaki anlaşmada belirlenen bloke süresinden önce, satış bedelinin Pazar Yeri tarafından serbest kullanıma alınması halinde bu bedelin, bloke süresi sonunda, bloke süresi belirlenmediği durumda ise, bedelin serbest kullanıma geçtiği gün Pazar Yeri’nin tasarrufuna geçtiği kabul edilecektir.
• Hukuka aykırı faaliyetlerin önlenmesi veya mevzuattan doğan yükümlülükler sebebiyle ödemelerin Pazar Yeri tarafından ertelenmesi veya askıya alınması mümkündür.

Pazar Yerleri’nin Kendi Pazar Yerinde Özel Markalı Ürün Satışı Yapma Yasağı

Pazar Yeri’nin, kendisinin veya ekonomik bütünlük içinde bulunduğu kişilerin markasını taşıyan ya da marka kullanım hakkını haiz olduğu malları (private label/özel markalı ürün), aracılık hizmeti sunduğu e-ticaret pazar yerlerinde satışa sunması veya bu malların satışına aracılık etmesi yasaktır.

Bu malların farklı e-ticaret ortamlarında satışa sunulması halinde ortamlar arası erişim imkânı sunulamaz ve tanıtımı yapılamaz.

İşbu kısıtlama

(i) Toplam satış hasılatının yarısından fazlasını e-ticaret dışındaki satışlarından elde edenler ile dergi ve gazete gibi süreli yayınlar ile e-kitapların dijital kopyalarının okunması, dinlenmesi ve kullanılmasına imkân sağlayan cihazlar hakkında ve

(ii) Pazar Yeri’nin markasını taşıyan ürünlerin bayilik ve acentelik gibi sözleşmeler kapsamında satışa sunulduğu pazar yerleri hakkında uygulanmayacaktır.

Satıcıların Verilerini Taşımasına ve Erişimine İmkan Sağlama Yükümlülüğü

Orta, büyük ve çok büyük ölçekli Pazar Yerleri; Satıcılar’ın pazar yerindeki faaliyetlerinden elde edilen verileri taşımasına ve erişimine imkan sağlamakla yükümlüdür. İşbu veriler; Satıcı’nın satış ve iade verileri, ürünlere ilişkin özellikler ve değerlendirmeler, alıcılara ilişkin analizler, Satıcı’nın performans değerlendirme puanı, ürünü ayırt etmeye yarayan numara gibi bilgilerdir.

Pazar Yerleri;

• Verileri, Satıcılar ile rekabet etme amacıyla kullanmamak,
• Verilerin talep tarihinden itibaren 15 gün içerisinde, bedelsiz ve etkin şekilde Satıcı tarafından alıcı bilgileri anonimleştirilerek taşınmasına ve erişim sağlanmasına imkân sağlamak ve
• Değerlendirme puanlarını beşli bareme uygun şekilde düzenleyerek verilerin taşınması ve saklanması için gerekli arayüzü oluşturmakla yükümlüdür.

Taşınan veriler ilk oluşturulduğu pazar yerinin unvan veya markası ile yayımlanacak olup alıcı bilgilerinin anonimleştirilerek paylaşılması gerekmektedir.

Satıcı’lar Tarafından Sağlanan İçeriklerin Mevzuata Uygunluğunu Teyit Etme ve Mevzuata Uygunluk Raporu Sunma Yükümlülüğü

Mevzuat gereği, Pazar Yeri, içeriğin hukuka aykırılığından sorumlu değildir. Ancak Orta, büyük ve çok büyük ölçekli Pazar Yerleri, Satıcılar tarafından sağlanan içeriğin uygunluğunu denetlemek adına her yıl inceleme yaparak “Mevzuata Uygunluk Raporu” oluşturmak ve bu raporu izleyen takvim yılının Nisan ayı içinde Bakanlığa sunmakla yükümlüdür. Raporda aykırılığın konusuna, ilgili mevzuata, tespit yöntemine ve alınan tedbirlere yer verilmesi gerekmektedir.

(Bu husus Pazar Yeri’nin markasını taşıyan ürünlerin bayilik ve acentelik gibi sözleşmeler kapsamında satışa sunulduğu pazar yerleri hakkında uygulanmaz.)

Posta ve Taşımacılık Hizmeti Faaliyetine Getirilen Kısıtlamalar

Çok büyük ölçekli Pazar Yerleri’nin

• Aracılık hizmeti sunduğu e-ticaret pazar yerlerindeki satışlar,
• Kendisinin Satıcı olarak yaptığı satışlar ve
• Elektronik ticaret dışındaki satışları hariç olmak üzere eşya taşımacılığı, taşıma işleri organizatörlüğü ve posta hizmet sağlayıcılığı faaliyetlerinde bulunması yasaktır. (Bu kısıtlama Pazar Yeri’nin markasını taşıyan ürünlerin bayilik ve acentelik gibi sözleşmeler kapsamında satışa sunulduğu pazar yerleri hakkında uygulanmaz.)

Sipariş ve Stok Bilgilerine İlişkin Olarak Satıcı ile Gerekli Entegrasyonu Yapma Yükümlülüğü

Pazar Yerleri satışına aracılık ettiği malların sipariş bilgilerinin eş zamanlı Satıcı’ya iletilmesi ve stok bilgilerinin güncellenmesi adına Satıcı ile entegrasyon sağlamakla yükümlüdür.

ORTAK YÜKÜMLÜLÜKLER

İşlem Rehberi Yayınlama Yükümlülüğü

E-ticaret ortamı/pazar yerinde alıcıları bilgilendirmek adına mal ve hizmetlerin satış sürecine ilişkin detaylı bilgi içeren bir işlem rehberi yayınlanması gerekmektedir.

İşlem rehberinde; mal ve hizmet seçimi, teslimat, ödeme bilgileri ve sipariş onay aşamaları gibi teknik adımlara, sözleşmenin saklanacağı ortama, alıcının sözleşmeye erişim imkanına ve erişim süresine ilişkin bilgiye, özet sipariş formu sunulacağı bilgisi ile alternatif uyuşmazlık çözüm mekanizmaları gibi hususlara yer verilmelidir.

Siparişe İlişkin Yükümlülükler ile Siparişin Teyidi

İkinci el malların ayrı kategoride satışa sunulması gerekmektedir.

Siparişe ilişkin olarak; sipariş onayından önce toplam bedelin ve diğer şartların alıcıya açıkça bildirilmesi, özet sipariş formu oluşturularak alıcının teyidine sunulması ve sözleşmenin alıcıya iletilmesi ve siparişin alındığına ilişkin teyidin gecikmeksizin alıcıya bildirilmesi gerekmektedir.

Pay Devri Bildirim Yükümlülüğü ile Bağımsız Denetim Raporu Sunma Yükümlülüğü

Orta, büyük ve çok büyük ölçekli Pazar Yerleri ile orta, büyük ve çok büyük ölçekli Satıcılar;

• Şirket kurma, pay devri, devralınması gibi işlemleri kuruluşta tescilden, devirde ise pay defterine işlendiği tarihten itibaren 1 ay içinde ETBİS'e bildirmekle yükümlüdür.
• Bağımsız denetim kuruluşuna bir önceki yıla ilişkin denetim yaptırmak ve işbu raporu her yılın Nisan ayı içinde Bakanlığa sunmakla yükümlüdür. Denetim raporunda asgari olarak, Pazar Yeri veya Satıcı’nın faaliyetleri, pay durumu, finansal durumuna ilişkin bilgiler ile net işlem hacmi ve işlem adedi doğrultusunda lisans yükümlülüğü, indirim ve reklam bütçesine dair kısıtlamalara uyumuna ilişkin bilgilere yer verilmesi gerekmektedir.

İşbu kısıtlama

(i) Toplam satış hasılatının yarısından fazlasını e-ticaret dışındaki satışlarından elde edenler Satıcılar hakkında ve

(ii) Pazar Yeri’nin markasını taşıyan ürünlerin bayilik ve acentelik gibi sözleşmeler kapsamında satışa sunulduğu pazar yerleri hakkında uygulanmayacaktır.

DİĞER ÖNEMLİ DÜZENLEMELER

Aracılık Sözleşmesinde Bulunması Gereken Asgari Unsurlar

Aracılık sözleşmesinin yazılı şekilde veya elektronik ortamda yapılması ve sözleşmede aşağıdaki hususlara yer verilmesi gerekmektedir:

• Hizmete ilişkin bilgilere, hizmetin kısıtlanması askıya alınması veya sonlandırılmasını gerektiren durumlara, alınacak hizmet bedellerine ve bu bedellerin hangi durumlarda değişebileceğine,
• Sıralama ya da tavsiyelerde kullanılan parametreler ile bunların etkilerine ilişkin bilgiye (Pazar Yeri arama sonuçlarının manipüle edilmesi yoluyla alıcının aldatılmasına ya da zararına neden olacak algoritmalara veya herhangi bir bilgiye aracılık sözleşmesinde yer vermek zorunda değildir.),
• Satıcı’ya yapılacak ödemelerin süresine,
• Dahili iletişim sisteminin işleyişine ve aracılık sözleşmesinin burada saklanacağına ilişkin bilgiye,
• Cayma süresinin uzatılması halinde buna ilişkin bilgiye,
• Fikri ve sınai mülkiyet hakkı ihlallerine yönelik alınan önlemlere,
• Aracılık hizmeti sırasında elde edilen Satıcı’nın faaliyetlerine ilişkin bilgilere sözleşme sona erdikten sonra erişim imkanı ile erişim süresi hakkında bilgiye.

Orta, büyük ve çok büyük ölçekli Pazar Yerleri ise; yukarıdakilere ek olarak;

• Satıcı’nın e-ticaret ortamındaki faaliyetleri kapsamında elde edilen verileri bedelsiz taşımasına ve aracılık sözleşmesinin süresi içinde bu verilere erişim sağlamasına teknik imkân sunulacağı ve
• Veriye erişim ve veri taşıma taleplerinin alıcı bilgileri anonimleştirilerek 15 gün içinde karşılanacağı bilgisine yer vermekle aracılık sözleşmesinde yer vermekle yükümlüdür.

(Bu kısıtlama Pazar Yeri’nin markasını taşıyan ürünlerin bayilik ve acentelik gibi sözleşmeler kapsamında satışa sunulduğu pazar yerleri hakkında uygulanmaz.)

Aracılık Sözleşmesi Hükümlerinin Pazar Yeri Tarafından Değiştirilmesi ile Hizmetin Kısıtlanması, Askıya Alınması ve Sonlandırılmasına İlişkin Usul ve Esaslar

Sözleşme hükümlerinin değişikliğine ilişkin olarak;

Sözleşmeye ilişkin değişiklik bildirimlerinin dahili iletişim sistemi ve ayrıca Satıcı’nın onaylanmış elektronik iletişim adresi üzerinden yapılması gerekmektedir.   Aksi Pazar Yeri tarafından belirlenmedikçe değişiklikler bildirim tarihinden itibaren 15 günün sonunda uygulamaya alınır. Bu süre aşağıdaki durumların varlığı halinde 30 gün olarak kabul edilecektir.

• Satıcı tarafından teknik geliştirme yapılmasının gerekmesi
• Komisyon oranlarının ve diğer hizmet bedellerinin artırılması,
• Aracılık hizmetinin kısıtlanması, askıya alınması veya sonlandırılması,
• Satıcı’ya yeni cezai şart getirilmesi,
• Hak ve menfaat dengesinin Satıcı aleyhine bozulması gibi sonuçlar doğuran durumların varlığı.

Bu gibi durumlarda Satıcı 30 gün sona ermeden önce dâhili iletişim sistemi üzerinden bildirimde bulunarak aracılık sözleşmesini tazminatsız feshedebilecektir.

Hizmetin kısıtlanması, askıya alınması veya sonlandırılmasına ilişkin olarak;

Pazar Yeri’nin sözleşmede yer verilecek nesnel ölçütlerin var olduğu durumlar hariç olmak üzere, aracılık hizmetini kısıtlaması, askıya alması veya sonlandırması yasaklanmıştır. Bu durumun istisnası mevzuattan kaynaklanan sebepler, kamu düzeni ve hukuku aykırı durumların varlığı olup böyle bir durumda hizmet, gerekçesi ile Satıcı’ya bildirilerek derhal kısıtlanabilir, askıya alınabilir veya sonlandırılabilir.

Nesnel ölçütlerin varlığı halinde Pazar Yeri, gerekçelerini belirterek Satıcı’dan açıklama talep eder ve Satıcı’nın en az üç iş günü içerisinde açıklamada bulunmaması veya açıklamalarının yetersiz olması durumunda hizmet kısıtlanabilir, askıya alınabilir veya sonlandırılabilir. Buna ilişkin karar, açıklamanın yapıldığı andan itibaren 7 iş günü içinde veya açıklama yapılmaması durumunda 3 iş günlük sürenin sonunda Satıcı’ya bildirilmelidir. Böyle bir durumda sözleşme ve hukuka uygun olan mevcut siparişlere ilişkin işlemlere devam edilecektir.

Çevrimiçi Arama Motorlarında Tescilli Markalardan Oluşan Anahtar Kelimeler ile Pazarlama Faaliyetinde Bulunulmasına İlişkin Kısıtlama

Ekonomik bütünlük içerisinde bulunulmayan üçüncü kişilerin onayı olmaksızın ETBİS’e kayıtlı alan adlarının münhasıran ana unsurunu oluşturan tescilli markalarından oluşan anahtar kelimelere reklam verilerek pazarlama faaliyetinde bulunulması yasaktır.

Aksi takdirde ihlale ilişkin olarak ispata yarar tescil belgesi, e-tespit tutanağı veya noter onaylı belgeler ile Bakanlığın KEP adresine şikayette bulunulabilecektir. İhlalin tespiti halinde Bakanlık tarafından ilgili Pazar Yeri ile Satıcı’ya bildirimde bulunulacak olup bildirimin tebliğini müteakip 24 saat içerisinde ihlalin ortadan kaldırılması ve Bakanlığa bilgi verilmesi gerekmektedir.

(Bu kısıtlama toplam satış hasılatının yarısından fazlasını elektronik ticaret dışındaki satışlardan elde eden Satıcılar hakkında uygulanmaz.)

Ödeme ve İlan Hizmeti Faaliyetlerine Getirilen Kısıtlamalar

Çok büyük ölçekli Pazar Yerleri e-ticaret pazar yerlerinde, çok büyük ölçekli Satıcılar ise e-ticaret ortamında; ekonomik bütünlük içinde bulunduğu

• Bankaların ya da finansal kiralama, faktöring ve finansman şirketlerinin faaliyette bulunmasına ve
• Elektronik para kuruluşlarınca ihraç edilen elektronik paraların kabulüne ilişkin faaliyette bulunmasına imkân sağlamayacaktır.

Kullanılmış ürünlerin yenileme merkezleri tarafından satın alınması karşılığında Pazar Yeri tarafından alıcılara puan, kupon vb imkanlar sağlanması bu kısıtlamanın kapsamı dışındadır.

Çok büyük ölçekli Pazar Yerleri ve çok büyük ölçekli Satıcılar’ın ilan sitesi olması halinde aynı ortamda mal veya hizmet teminine yönelik sözleşme yapılmasına ya da sipariş verilmesine imkân sağlanması yasaktır. Bu hizmetlerin ekonomik bütünlük içinde olduğu kişilerce verilmesi durumunda ortamlar arası erişim imkânı sağlanamaz, birbirinin tanıtımı yapılamaz. Bu kısıtlamaya yenileme merkezlerince sunulan listeleme ve erişim hizmetleri dahil değildir.

İşbu kısıtlama

(i) Toplam satış hasılatının yarısından fazlasını e-ticaret dışındaki satışlarından elde edenler Satıcılar hakkında ve

(ii) Pazar Yeri’nin markasını taşıyan ürünlerin bayilik ve acentelik gibi sözleşmeler kapsamında satışa sunulduğu pazar yerleri hakkında uygulanmayacaktır.

Rekabet Ortamını Olumsuz Etkileyecek Şekilde Reklam Verilmesini veya İndirim Uygulanmasını Engellemek Adına Reklam ve İndirim Bütçelerine Getirilen Kısıtlamalar

Reklam[1] ve indirim[2] olarak nelerin nazara alınacağı ve bütçe kısıtlamalarına ilişkin hesaplamaya dahil edileceği ile hesaplama yöntemine ilişkin hususlar detaylı şekilde düzenlenmiştir. Bu kapsamda Büyük ve çok büyük ölçekli Pazar Yerleri ile Satıcılar;

oranında reklam veya indirim harcaması izleyen takvim yılında yapabilecektir. Bu bütçeler 1 yıl içerisinde 3’er aylık dönemlerde en fazla ¼ oranında kullanılabilecektir. Bütçelerin kullanılmayan kısmı izleyen dönemlere/yıllara devretmeyecektir.

Reklam bütçesine getirilen kısıtlamaya kapsamında hesaplanan tutar,

• Pazar Yerleri açısından; net işlem hacmine dahil edilen Pazar Yerleri ile ekonomik bütünlük içerisinde bulunup pazar yerinde faaliyet gösteren Satıcılar’ın yıllık toplam reklam bütçesini oluşturacak olup işbu bütçe net işlem hacmi oranları doğrultusunda paylaştırılacaktır.
• Satıcılar açısından; Satıcı’nın yıllık toplam bütçesini oluşturur.

Reklam bütçelerinin %25’ine kadar yapılan sponsorluk harcamaları bütçelere dahil edilmeyecektir.

İndirim bütçesine getirilen kısıtlamaya kapsamında hesaplanan tutar,

• Pazar Yerleri açısından; Pazar yeri ve ekonomik bütünlük içerisinde bulunduğu Satıcılar’a yapılabilecek toplam indirim bütçesini,
• Satıcılar açısından ise; Satıcılar tarafından e-ticaret ortamındaki alıcılara yapılabilecek toplam indirim bütçesini oluşturur.

İşbu kısıtlamalar

(i) Toplam satış hasılatının yarısından fazlasını e-ticaret dışındaki satışlarından elde edenler Satıcılar hakkında ve

(ii) Pazar Yeri’nin markasını taşıyan ürünlerin bayilik ve acentelik gibi sözleşmeler kapsamında satışa sunulduğu pazar yerleri hakkında uygulanmayacaktır.

Başvuru ve Bildirimleri Dahili İletişim Sistemi Üzerinden Yapma Yükümlülüğü

• Satıcılar tarafından yapılan başvuruların dahili iletişim sistemi üzerinden yapılması gerekmektedir.
• Yönetmelikte aksi belirtilen durumlar hariç olmak üzere, başvurular başvuru tarihinden itibaren 15 gün içerisinde sonuçlandırılmalı ve Pazar Yeri tarafından Satıcı’ya bildirimde bulunulmalıdır.
• Aracılık sözleşmelerinin dahili iletişim sisteminde saklanması gerekmektedir.
• Sistemde yer alan bilgilerin Bakanlıkça görüntülenebilmesi için Pazar Yeri tarafından gerekli teknik imkanın sağlanması gerekmektedir.

Sahte/Taklit Ürünlere Yönelik Fikri ve Sınai Mülkiyet Hakkı İhlaline İlişkin Şikayet Başvurusunun Usul ve Esasları

• Şikâyet başvurusunda hak sahipliğine dayanan bilgi ve belge olarak Türk Patent ve Marka Kurumunca düzenlenen tescil belgesi veya Kültür ve Turizm Bakanlığınca düzenlenen bandrol formu ya da Fikir ve Sanat Eserleri Kanunu kapsamındaki meslek birlikleri bakımından faaliyet belgesinin sunulması gerektiği belirtilmiştir.
• Başvurunun ve itirazın; dahili iletişim sistemi, noter veya KEP aracılığı ile Pazar Yeri’ne iletilmesi gerekmektedir.
• Şikâyet başvurusu ve başvuruya itirazda bulunması gereken bilgiler detaylandırılmıştır. Bu kapsamda başvuruda; başvuranın kimlik/unvan ve iletişim bilgileri, ihlale ilişkin gerekçe ve deliller, şikâyete konu ürünün bulunduğu internet sitesi gibi bilgilerin bulunması gerekmektedir. İtirazda ise; itiraz edenin adı soyadı veya unvanı, ihlal olmadığını ispata yarar deliller (sözleşme, fatura vb. belgeler) bulunması gerekmektedir. Eksik başvurular işleme alınmayacaktır.
• Şikayetçi ile itiraz edene, sunulan bilgi ve belgelerin gerçeğe aykırı olması durumunda doğacak zararlardan sorumlu olacağını beyan etme yükümlülüğü getirilmiştir.
• Şikâyet başvurusundan itibaren en geç 48 saat içerisinde Pazar Yeri tarafından ürünün yayımdan kaldırılması ve bu durumun hak sahibi ile Satıcı’ya itiraz yöntemleri ile birlikte bildirilmesi gerekmektedir.
• Satıcı’nın itirazında haklı olduğunun sunulan belgelerden açıkça anlaşılması halinde ürünün itiraz başvurusunun ulaşmasından itibaren en geç 24 saat içerisinde yeniden yayımlanması ve bu durumun hak sahibi ile Satıcı’ya bildirilmesi gerekmektedir. Yeni belgeler sunulmadıkça aynı ürüne ilişkin şikâyet başvuruları işleme alınmayacaktır.
• Bu konuya ilişkin tüm bildirimlerin dahili iletişim sistemi üzerinden yapılacağı düzenlenmiştir.

E-Ticaret Lisansı Alma Yükümlülüğüne İlişkin Başvuru Usul ve Esasları

Kanun ve Yönetmelik doğrultusunda

• Orta ölçekli ve iptal ve iadeler hariç işlem sayısı yüz bin adedin üzerinde olan Pazar Yerleri,
• Büyük ölçekli ve çok büyük ölçekli Pazar Yerleri,
• Orta, büyük ve çok büyük ölçekli olup toplam satış hasılatının yarısından fazlasını e-ticaret satışlarından elde eden Satıcılar,  E-ticaret lisansı almakla yükümlüdür.

Lisan alma başvurularının eşiklerin aşıldığı yılı izleyen Mart ayı içerisinde, yenileme başvurularının ise eşikler aşıldığı sürece her yıl Mart ayı içinde ETBİS üzerinden yapılması gerekmektedir.

Lisans ücretinin Bakanlığa peşin olarak ödenmesi ve ödemeye ilişkin belgenin başvuru sırasında ETBİS'e yüklenmesinden itibaren 15 gün içerisinde lisans işlemi tamamlanır. Bu süre içerisinde ilgili Pazar Yerleri ile Satıcılar e-ticaret faaliyetine devam edebilir.

Lisan ücretinin hesaplama yöntemine ilgili maddede yer verilmiş olup oranlar, her yıl e-ticaret hacminin yıllık değişim oranına göre en geç Şubat ayı içinde arttırılabilecektir.

İşbu husus

(i) Toplam satış hasılatının yarısından fazlasını e-ticaret dışındaki satışlarından elde edenler Satıcılar hakkında ve

(ii) Pazar Yeri’nin markasını taşıyan ürünlerin bayilik ve acentelik gibi sözleşmeler kapsamında satışa sunulduğu pazar yerleri hakkında uygulanmayacaktır.

IV.  Yürürlük Tarihleri ve İntibak Süreci

Kanun’da olduğu gibi Yönetmelik’te de farklı yürürlük tarihi düzenlendiği görülmekte olup aşağıda belirtilen hususlar haricindeki hükümler 01.01.2023 tarihi itibarıyla yürürlüğe girmiştir.

Tablo : E-Ticaret Ortamında/Pazar Yerinde Bulundurulması Gereken Bilgiler

[1] Reklam: Yazılı, işitsel ve görsel medya, dijital mecra, sosyal medya veya açık ya da kapalı alanlarda veya tanınmış kişi gibi iletişime elverişli her türlü araç kullanılarak yapılan; mal ve hizmetlerin çevrim içi veya çevrim dışı mecralarda tanıtılması, görünürlüğünün artırılması ya da erişiminin kolaylaştırılması, alıcıların satın alma veya kiralama kararlarının etkilenmesi, söz konusu mal ve hizmetlere erişimin kolaylaştırılması amacıyla gerçek veya tüzel kişilere doğrudan ya da dolaylı ekonomik menfaat sağlanması gibi sponsorluk faaliyetleri dahil tanıtım ve pazarlama iletişimi.

[2] İndirim: ETAHS’nin alıcı ve ETHS’ler, ETHS’nin ise alıcılar adına katlandığı maliyetler, bunlara sağlanan promosyon, ödül, puan, kupon, hediye çeki ve benzeri imkânlar ile diğer ekonomik menfaatler ve ilgili maddede detaylıca düzenlenen hususlar.