Karşılıksız Çekler için Bankaların Ödemekle Yükümlü Olduğu Miktar Güncellendi

5941 sayılı Çek Kanunu (Kanun) m. 3/3 hükmü uyarınca, düzenleyici dışında başka bir hamil tarafından karşılıksız çek ibraz edilmesi durumunda bankalar, her bir çek yaprağı için belli bir bedel ödemekle yükümlü tutulmuştur.

Kanun uyarınca çekin karşılığının banka tarafından ödenebilmesi için kanuni ibraz süresi içinde bankaya ibraz edilmesi gerekmektedir. Çekin karşılığı mevcut değil ise banka görevlileri çeki ibraz eden hamilin talepte bulunması hâlinde bu çekle ilgili olarak karşılıksızdır işlemi yapmakla yükümlüdürler. Ancak karşılıksızdır işleminin yapılabilmesi için çekin süresinde ibraz edilmesi gerekmektedir.

Yukarıda açıklandığı üzere kanuni süresi içerisinde, düzenleyen dışındaki hamili tarafından ibraz edilen ancak hesapta karşılığı bulunmayan veya kısmen bulunan çekler için bankalar çek yaprak bedeli ödemekle yükümlüdür.

Banka tarafından karşılıksız çek hamiline ödenen bu tutarın ise Kanun’un m. 3/3 hükmü son paragrafı uyarınca hesap sahibi ile muhatap banka arasında çek defterinin teslimi sırasında yapılmış olan, dönülemeyecek bir gayri nakdî kredi sözleşmesi hükmünde olduğu belirtilmiştir. Bu asgari tutar Türkiye Cumhuriyeti Merkez Bankası (TCMB) tarafından Kanun m. 3/3 hükmü son cümlesi uyarınca, her yıl Ocak ayında Türkiye İstatistik Kurumu tarafından yayımlanan fiyat endekslerindeki yıllık değişmeler göz önünde tutularak belirlenmektedir.

Bu doğrultuda çekin karşılığının tamamen veya kısmen bulunmaması halinde muhatap bankanın hamile ödemekle yükümlü olduğu miktarı ve çek defterlerinin baskı şekline ilişkin esasları düzenlemek amacıyla TCMB tarafından çıkarılan 2010/2 sayılı Çek Defterlerinin Baskı Şekline ve Bankaların Hamile Ödemekle Yükümlü Olduğu Miktarın Belirlenmesine ilişkin Tebliğ (Tebliğ) 20/01/2010 tarihli ve 27468 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

2023 senesi için geçerli olacak tutarlara ilişkin olarak ise, TCMB tarafından düzenlenen Çek Defterlerinin Baskı Şekline ve Bankaların Hamile Ödemekle Yükümlü Olduğu Miktarın Belirlenmesine İlişkin Tebliğ (Sayı: 2010/2)’de Değişiklik Yapılmasına Dair Tebliğ (Sayı: 2023/3) (2023/3 sayılı Tebliğ) 28/01/2023 tarihli ve 32087 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanmıştır. Böylelikle, 2023/3 sayılı Tebliğ ile bankaların ödemekle yükümlü oldukları çek yaprak bedelleri, 31/01/2023 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere güncellenmiştir.

2023/3 sayılı Tebliğ ile bankaların karşılıksız çeklere ilişkin ödemekle yükümlü oldukları tutar 3600 TL iken %66 oranında, Tebliğ’den önce bastırılan çek defterlerine ilişkin her bir çek yaprağı için ödenecek tutar ise 3000 TL iken %100 oranında artış yapılarak her iki tutar da 6.000 TL olarak belirlenmiştir.

Tebliğ m. 4’te yapılan değişikliğe göre, düzenleyici dışında bir hamil tarafından ibraz edilen çekin karşılığının bulunmaması halinde, banka;

• çek bedeli 6.000 TL ve üzeri ise 6.000 TL,
• 6.000 TL ve altında ise çek bedelini

ödemekle yükümlüdür.

Şayet düzenleyicisi dışında bir hamil tarafından ibraz edilen çekin, kısmi bir karşılığı bulunmaz ise bu durumda banka;

• çek bedeli 6.000 TL veya altında ise çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmi karşılığı 6.000 TL’yi tamamlayacak bir miktarı,
• çek bedeli 6.000 TL üzerinde ise çek bedelini aşmamak koşuluyla, kısmi karşılığa ilave olarak 6.000 TL

ödemekle yükümlüdür.

Ayrıca değişiklikle beraber, Tebliğ Geçici m. 2 uyarınca, Tebliğ’den önce yayımlanan tebliğlere göre bastırılan çeklerin ibrazı halinde, banka;

• çekin karşılığının bulunmaması halinde her çek yaprağı için 6.000 TL,
• çekin kısmen karşılığının bulunması halinde ise bu miktarı, her çek yaprağı için 6.000 TL tamamlayacak biçimde

ödeme yapmakla yükümlüdür.

Tagged with: Gökçe, Başak Taş, Aslıhan Kayhan, Commercial & Corporate