Yapay Zekâ: Her Güne Yeni Bir Gelişme

Yapay zekâ günümüzde birçok farklı sektörde kullanılmaya ve neredeyse her ticari faaliyeti temelden değiştirmeye başladı. Genel olarak tanımlamak gerekirse, yapay zekâ, planlama, öğrenme ve problem çözme gibi insani görevleri yerine getiren her türlü bilgisayar yazılımı olarak ifade edilebilir.

Yapay zekâ giderek daha fazla sektörün iş sürecinin ayrılmaz bir parçası haline geldiğinden, yasa koyucuların dikkati de dahil küresel olarak dikkatleri üzerine çekmeye başladı. Hem devlet otoritelerinin hem de uluslararası kuruluşların yapay zekâ ile ilgili yasal çerçeveyi çizmek adına regülasyon çalışmaları yaptığına şahit oluyoruz. Bu kapsamda, 2023'ün ilk ayında sizlere aktarmak istediğimiz iki önemli gelişme yaşandı.

• NIST’in yapay zekâ risk yönetim çerçevesini yayımlanacak.

Amerika Birleşik Devletleri Ulusal Standartlar ve Teknoloji Enstitüsü (NIST), 26 Ocak 2023 tarihinde Yapay Zekâ Risk Yönetimi Çerçevesi'nin (Risk Yönetim Çerçevesi) ilk versiyonunu yayımlayacak. Risk Yönetim Çerçevesi, bağlayıcı bir yasa niteliğinde değil. Bununla birlikte, yapay zekâ ürünleri, hizmetleri ve sistemlerinin tasarımına, geliştirilmesine, kullanımına ve değerlendirilmesine güvenilirlik faktörünü dahil etme amacında olan önemli bir belge.

NIST’in, Temmuz 2021'den bu yana Risk Yönetim Çerçevesi’nin hazırlık sürecinde olduğu, kolektif çalışmalar ve kamuoyu görüşleri aracılığıyla geri bildirimleri topladığı biliniyordu. Bu bağlamda, NIST'in IT Laboratuvarı Direktörü Elham Tabassi, Risk Yönetim Çerçevesi’nin yapay zekanın kuruluşlara, insanlara ve genel olarak topluma yönelik risklerini tespit ettiğini vurguluyor.

Elbette yapay zekâ teknolojilerinin ve standartlarının değişmeye ve gelişmeye devam edeceği açık. Bu doğrultuda Tabassi, Risk Yönetim Çerçevesi’nin de yeni bilgileri, farkındalığı ve uygulamaları yansıtacak şekilde zaman içinde güncelleneceğini bildiriyor.

NIST’in konuya ilişkin resmi duyurusuna buradan ulaşabilirsiniz. (Yalnızca İngilizcesi mevcuttur.)

• ICO yapay zekâ kullanımına ilişkin açıklamalarda bulundu.

Birleşik Krallık Bilgi Komiserliği Ofisi (ICO) Komiser Yardımcısı Stephen Bonner, bir blog yazısında yapay zekâ kullanımına ilişkin endişeleri gidermek için açıklamalarda bulundu. Bonner yazıda ICO'nun araştırmalarında yapay zekanın ayrımcılığa veya yasa dışı kullanımına dair kanıt bulamadığını aktardı. Ancak bu teknolojinin adil kullanımı ve veri koruma mevzuatına uygunluğu konusunda endişelerin varlığını da inkâr etmediğini ifade etti.

Bu kapsamda ICO, yerel otoritelerin ve merkezi hükümetin algoritmaları veya yapay zekayı kullanırken aşağıdaki adımları izlemesini ve bunlara uymasını tavsiye ediyor:

(1) Tasarımda gizlilik (privacy by design) ilkesini temel ilke olarak benimsemek ve yapay zekâ kullanımının veri koruma yasalarına uygun olmasını sağlamak

(2) Verilerin nasıl kullanıldığı konusunda ilgili kişilere karşı şeffaf olmak,

(3) Gizliliğe yönelik yapay zekâ kullanımından kaynaklanan potansiyel riskleri belirlemek.

Ayrıca, Bonner yazısında ICO'nun yapay zekâ kullanımının yasal çerçevede kalmasını sağlamak için kamu sektörüyle iş birliği içinde çalışmaya devam edeceğini de bildirdi.

ICO’nun yazısına buradan ulaşabilirsiniz. (Yalnızca İngilizcesi mevcuttur.)

Sonuç olarak, yapay zekâ, işletmeler için rekabet avantajı sağladıkça kaçınılmaz olarak daha yaygın kullanılır hale gelmekte. Fakat bu yaygın kullanım aynı zamanda ticari sözleşmeler, ürün sorumluluğu, gizlilik ve veri güvenliği gibi çeşitli alanlarda hukuki sorunları da gündeme getirmekte. Bu konuda yeni yasal düzenlemelerin ileride gündemimize geleceğini söyleyebiliriz.

Tagged with: Gökçe, Elif Aksöz, Görkem Gökçe, Yapay Zeka, Technology & Telecoms