Gerçek Faydalanıcı (UBO) Bildirimi Hakkında Hatırlatmalar

13 Temmuz 2021 tarihli ve 31540 sayılı Resmî Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren Vergi Usul Kanunu Genel Tebliği (Sıra No: 529) (“Tebliğ”) ile kurumlar vergisi mükellefleri ve diğer bazı kişilere “gerçek faydalanıcı” bilgisini bildirme yükümlülüğü getirilmiş olup, söz konusu yükümlülük halen geçerliliğini korumaktadır.

Tebliğ’de gerçek faydalanıcı, tüzel kişi veya tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran ya da bunlar üzerinde nihai nüfuz sahibi olan gerçek kişi veya kişiler olarak tanımlanmış ve gerçek faydalanıcı bilgisi verme yükümlülüğü getirilen kurumlar vergisi mükellefleri ile diğer kişilerin, gerçek faydalanıcılarını, Gelir İdaresi Başkanlığı’na (“GİB”) bildirim yükümlülüklerine ilişkin usul ve esaslar düzenlenmiştir.

Gerçek Faydalanıcı Kimdir?

Tüzel kişilerde;

1. i. Tüzel kişiliğin %25’ini aşan hissesine sahip gerçek kişi ortakları,

2. ii. Tüzel kişiliğin %25’ini aşan hissesine sahip gerçek kişi ortağının gerçek faydalanıcı olmadığından şüphelenilmesi veya bu oranda hisseye sahip gerçek kişi ortak bulunmaması durumunda, tüzel kişiliği nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,

3. iii. Yukarıdaki bentler kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilemediği durumlarda, en üst düzey icra yetkisine sahip (CEO, CFO, genel müdür, vb.) gerçek kişi ya da kişiler

gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilir.

Tüzel kişiliği olmayan iş ortaklıkları gibi teşekküllerde;

1. i. Tüzel kişiliği olmayan teşekkülleri nihai olarak kontrolünde bulunduran gerçek kişi ya da kişiler,

2. ii. Yukarıdaki bent kapsamında gerçek faydalanıcının tespit edilememesi halinde tüzel kişiliği olmayan teşekkül nezdinde en üst düzeyde icra yetkisine sahip gerçek kişi ya da kişiler üst düzey yönetici sıfatıyla

gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilir.

Trust ve benzeri kuruluşlarda ise kurucular, mütevelli, yönetici, denetçi veya faydalanıcı sıfatını haiz olanlar ya da bu kuruluşlar üzerinde nüfuz sahibi olanlar, gerçek faydalanıcı olarak kabul edilerek bildirime konu edilir.

Gerçek Faydalanıcı Bilgisi Bildirimini Kim Yapmalıdır?

i. Gerçek faydalanıcı bilgisi bildirimini;

1. ii. Kurumlar vergisi mükellefleri,

2. iii. Kollektif şirketlerde şirketi temsile yetkili kimse veya ortak,

3. iv. Eshamsız komandit (adi komandit) şirketlerde komandite ortaklardan biri,

4. v. Adi ortaklıklar adına en yüksek ortaklık payına sahip kişi,

5. Türkiye’de yönetim merkezi olan veya Türkiye’de mukim yöneticisi olan yabancı ülkede kurulmuş trust ve benzeri teşekküllerin yöneticileri, mütevellileri veya temsilcileri yapmak zorundadır.

Belirtilen bu yükümlülere ek olarak; bankalar, bankalar dışında banka kartı veya kredi kartı düzenleme yetkisini haiz kuruluşlar, finansman ve faktoring şirketleri, sermaye piyasası aracı kurumları ve portföy yönetim şirketleri, ödeme kuruluşları ile elektronik para kuruluşları, yatırım ortaklıkları, varlık yönetim  şirketleri, ticaret amacıyla taşınmaz alım satımıyla uğraşanlar ile bu işlemlere aracılık edenler dahil Tebliğ’de sayılan diğer tüzel kişi ve teşekküller ile bunların şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri, müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin gerçek faydalanıcı bilgisini, talep edildiğinde GİB’e bildirmek zorundadır.

Benzer şekilde, merkezi yurtdışında bulunan yükümlünün şube, acente, temsilci ve ticari vekilleri ile benzeri bağlı birimleri de müşterileri tarafından gerçekleştirilen işlemlerin gerçek faydalanıcı bilgisini, talep edildiğinde GİB’e bildirmek zorundadır.

Gerçek Faydalanıcı Bilgisi Bildirimi Ne Zaman Yapılmalıdır?

Kurumlar vergisi mükellefleri, gerçek faydalanıcı bilgisini yıllık kurumlar vergisi beyannamesi ve geçici vergi beyannamelerinin ekinde; kurumlar vergisi mükellefleri dışında kalan mükellefler ile bildirim yapması gereken diğer kişiler ise gerçek faydalanıcı bilgisini her yılın Ağustos ayı sonuna kadar, GİB’in internet vergi dairesinde yer alan açıklamalara uygun şekilde, internet vergi dairesi üzerinden (elektronik ortamda) “gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu”nu doldurarak yapmak zorundadır. Bildirimin elektronik ortamda gönderilmesi zorunlu olup, vergi dairelerine elden verilecek beyanlar kabul edilmemektedir.

Gerçek faydalanıcıya ilişkin bildirim formu, mükellef tarafından bizzat gönderilebileceği gibi ilgili dönemde, aracılık ve sorumluluk sözleşmesi bulunan serbest muhasebeci mali müşavir veya gelir veya kurumlar vergisi beyannamesi tasdik sözleşmesi (tam tasdik sözleşmesi) bulunan yeminli mali müşavirler aracılığıyla da gönderilebilir.

Yeni mükellefiyet tesis ettirilmesi veya daha önce bildirime eklenen bilgilerde değişiklik olması halinde, yeni mükellefiyet tesisi veya bilgi değişikliğinin, bunların gerçekleştiği tarihi takip eden 1 ay içerisinde bildirilmesi gerekmektedir.

Gerçek Faydalanıcı Bilgisi Bildiriminin Yapılmaması Halinde Yaptırımı Nedir?

Tebliğ’de yapılan düzenlemeler kapsamında bildirilmesi gereken bilgileri bildirmeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanun’da yer alan ceza hükümleri uygulanacaktır.

Buna göre bilgi verme görevini yerine getirmeyen veya verdiği bilgilerde eksik veya yanıltıcı bilgi bulunan;

— Birinci sınıf tüccarlar ile serbest meslek erbabı hakkında 2024 yılı için 11.800 TL,

— İkinci sınıf tüccarlar, defter tutan çiftçiler ile kazancı basit usulde tespit edilenler hakkında 2024 yılı için 5.800 TL,

— Yukarıdaki maddelerde yazılı bulunanlar dışında kalanlar hakkında 2024 yılı için 3.000 TL

özel usulsüzlük cezası uygulanacaktır.