2023 Yılı Birleşme Devralma Görünüm Raporu Yayınlandı

Rekabet Kurumu (“Kurum”), 5 Ocak 2024 tarihinde 2023 Yılı Birleşme ve Devralma Görünüm Raporu’nu (“Rapor”) yayımladı.

Rapor, 2023 yılındaki birleşme ve devralma işlemlerinin istatistiklerini ve önceki yıllarla karşılaştırmaları sağlayarak 2023 yılında Türkiye'deki birleşme ve devralmalara ilişkin kapsamlı bir görünüm sağlamaktadır.

Rapor’a göre 2023 yılında Kurul tarafından toplam 217 adet birleşme ve devralma işlemi incelenmiştir. Bir önceki yıla ait incelenen toplam işlem sayısı (245) ile karşılaştırıldığında bu sayıda %12 oranında bir düşüş olduğu gözlenmektedir.

2013-2023 dönemini kapsayan on yıla ait incelemenin ortalama işlem adedi 219’dur. Dolayısıyla, 2023 yılında incelenen birleşme ve devralmaların toplam işlem adedinin son on yılın ortalamasından daha düşük olduğu görülmektedir.

İncelenen işlemlerden (özelleştirmeler hariç olmak üzere) hedef şirketin Türkiye’de kurulu olduğu işlem sayısı 2022 yılında 82 iken 2023 yılında bu sayı 94’e çıkmıştır.

Türkiye’de gerçekleşen işlemlerin, taraf kökeni bakımından yapılan gruplamaya göre;

• Tarafların tümü Türk kökenli olan toplam işlem sayısının 48;
• Taraflardan en az birinin Türk kökenli olduğu işlem sayısının 39,
• Tüm tarafların yabancı kökenli olduğu işlem sayısının 7 olduğu gözlenmektedir.

Hedef şirketin Türkiye’de olduğu işlemler yönünden sektörel ayrıma bakıldığında, 2023 yılında bildirilen birleşme ve devralmalar içinde en yüksek sayıda işlem “elektrik enerjisinin üretimi, iletimi ve dağıtımı” ile “bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler” alanlarında gerçekleştirilmiştir. En yüksek işlem değeri ise “hayvansal üretim” alanında gerçekleşmiştir. Bu alandaki işlem değeri 2023 yılında bildirilen, özelleştirmeler hariç, Türkiye’de gerçekleştirilmiş işlemlerin toplam değerinin yaklaşık %23’üne tekabül etmektedir.

Yabancı yatırımcıların 2023 yılında Türkiye’de gerçekleştirdikleri işlemlerin sayısı 36 iken yurt dışında gerçekleştirdikleri ve Türkiye’de bildirim konusu olan işlemlerin sayısı ise 113’tür.

Söz konusu işlemleri ekonomik faaliyet alanlarına göre işlem bedeli baz alınarak sıralandığında, 2023 yılında dünya genelinde yatırım yapılan sektörlerden öne çıkanlar aşağıdaki gibidir:

• Bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetler
• Programcılık ve yayıncılık faaliyetleri
• Gıda ürünlerinin imalatı
• Kimyasal ürün imalatı
• Temel eczacılık ürünleri imalatı
• Motorlu kara taşıtlarının ve motosikletlerin toptan ve perakende ticareti ile onarımı

Bu sektörlerden en başta gelen bilgisayar programlama, danışmanlık ve ilgili faaliyetlerinin, Türkiye’de bildirilen işlemlerden en çok sayıda işlemin ait olduğu sektörle aynı olması dikkat çekmektedir.

İşlem sayılarının yatırımcıların uyruğuna göre dağılımı incelendiğinde ise ilk sırada 8 adet işlemle Almanya ve ikinci sırada 5 adet işlem ile Hollanda yer almaktadır. 3 adet işlemle bu ülkeleri Lüksemburg takip etmektedir.

Özelleştirmeler bakımından ise, 2023 yılında Rekabet Kurulu tarafından karara bağlanan 3 adet işlem bulunmaktadır. İlgili işlemler, “mobilya”, “tekstil ürünleri”, “giyim eşyaları” ile “imalat” sektörünün alt kollarına ilişkindir.

Rekabet Kurumu’nun karar süresi bakımından ise, 2023 yılında Rekabet Kurumuna bildirilen birleşme ve devralma işlemleri son bildirim tarihinden başlayarak ortalama 13 gün sonra nihai karara bağlandığı ifade edilmiştir.

2022 yılında ise bu süre ortalama 15 gündür. Ancak, en son bildirim tarihinden kastın yapılan bildirimin tarihi mi yoksa bildirim üzerine Kurum tarafından gönderilebilecek bilgi ve belge taleplerine ilişkin son cevabın sağlandığı tarih mi olduğuna ilişkin Rapor’da herhangi bir açıklık bulunmamaktadır.